Πώς αντιμετωπίζει η Κίνα την Κλιματική Αλλαγή

Γράφει η HouXinyan (Χόου Σινγιάν) *

Η παγκόσμια κλιματική αλλαγή έχει γίνει μια από τις σπουδαιότερες προκλήσεις της ανθρωπότητας και η αντιμετώπισή της σχετίζεται στενά με το μέλλον του πλανήτη. Σήμερα, η Κίνα αποτελεί τη μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη χώρα στον κόσμο, η οποία ταυτόχρονα είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών άνθρακα παγκοσμίως, με ποσοστό που φτάνει το 28,8% των παγκόσμιων συνολικών ενεργειακών εκπομπών άνθρακα.[①]

Όπως αναφέρεται στην έκθεση της Επιτροπής Μεταβάσεων Ενέργειας (ETC) με τίτλο “Κίνα 2050: Μια Ανεπτυγμένη Οικονομία Μηδενικού Άνθρακα”, θα έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία για όλο τον κόσμο, αλλά και για την ίδια την Κίνα, η πορεία της προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα.[②] Σε αυτό το υπόβαθρο, η Κίνα έχει ήδη εφαρμόσει μια σειρά στρατηγικών μέτρων και δράσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και έχουν ήδη επιτευχθεί σημαντικά θετικά αποτελέσματα για την διαχείριση της κλιματικής κρίσης.

Σε αυτή την πορεία, η Κίνα προσπαθεί να ενσωματώσει την έννοια της πράσινης ανάπτυξης σε όλες τις πτυχές της οικονομικής δραστηριότητας με στόχο τόσο η οικονομία όσο και η κοινωνία να συνεχίσουν να αναπτύσσονται ομαλά, ενώ παράλληλα οι εκπομπές άνθρακα να μειώνονται σταδιακά. Το 2020, η ένταση των εκπομπών άνθρακα της Κίνας μειώθηκε κατά 48,4% σε σχέση με το 2005, υπερβαίνοντας τον στόχο, στον οποίο είχε δεσμευτεί η Κίνα προς τη διεθνή κοινότητα[③] για μείωση των εκπομπών κατά 40-45% μέχρι το 2020. Συσσωρευτικά οι μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι περίπου 5,8 δισεκατομμύρια τόνοι, αντιστρέφοντας γενικά την κατάσταση της ραγδαίας αύξησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Εμπρόσθιο άκρο στην βιομηχανική αλυσίδα της ουδετερότητας άνθρακα: αντικατάσταση ενέργειας

Για την επίτευξη ουδετερότητας στο εμπρόσθιο άκρο της βιομηχανικής αλυσίδας, η αντικατάσταση ενέργειας αναφέρεται στην διόρθωση της ενεργειακής δομής, δηλαδή στην υποκατάσταση του υψηλού άνθρακα με χαμηλό άνθρακα και στην υποκατάσταση των παραδοσιακών ορυκτών με καθαρή ενέργεια. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες προέρχονται κυρίως από την κατανάλωση των ορυκτών καυσίμων. Η χρήση της καθαρής ανανεώσιμης ενέργειας για την αντικατάσταση των παραδοσιακών ορυκτών μπορεί να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα στο εμπρόσθιο άκρο της βιομηχανικής αλυσίδας. Τα τελευταία χρόνια η Κίνα αναπτύσσει εντατικά παραγωγικές μεθόδους που βασίζονται στην καθαρή ενέργεια, ώστε να αντικαταστήσουν την επιβλαβή χρήση ορυκτών.

Μέχρι το τέλος του 2020, η συνολική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας που προερχόταν από καθαρές πηγές έφτασε στα 934 εκατ. κιλοβάτ, που αντιστοιχούσε στο 44,7% της συνολικής παραγωγής. Το ποσοστό της κατανάλωσης της καθαρής ενέργειας σε σχέση με τη συνολική κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας που προέρχεται από ορυκτά αυξάνεται χρόνο με το χρόνο. Το 2020 το ποσοστό έφτασε στο 24,3%. Ταυτόχρονα, το ποσοστό της συνολικής κατανάλωσης ανανεώσιμης ενέργειας της Κίνας από την κοινωνία αυξήθηκε από 2,3% το 2005 σε 22,9% το 2019. Έχει δηλαδή υπερβεί το αντίστοιχο ποσοστό των ΗΠΑ (20,1%).[④]

Μεσαίο άκρο στην βιομηχανική αλυσίδα της ουδετερότητας άνθρακα: εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση εκπομπών

Για την επίτευξη ουδετερότητας στο μεσαίο άκρο της βιομηχανικής αλυσίδας, επιδιώκεται βελτίωση του επιπέδου εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης εκπομπών. Αυτό επιχειρείται μέσω του μετασχηματισμού της βιομηχανικής δομής, της αύξησης της αποδοτικότητας της ενέργειας, της ενίσχυσης της έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα και της συμπλήρωσης του μηχανισμού της ανάπτυξης του χαμηλού άνθρακα. Οι αντιπροσωπευτικές βιομηχανίες περιλαμβάνουν χάλυβα, χημική βιομηχανία, μεταφορές, βιομηχανία δομικών υλικών κ.λπ.

Ο μετασχηματισμός και η αναβάθμιση των κρίσιμων βιομηχανιών, όπως η βιομηχανία σιδήρου και χάλυβα, έχουν επιταχυνθεί σημαντικά, ολοκληρώνοντας δύο χρόνια νωρίτερα το στόχο που είχε τεθεί στο 13ο πενταετές σχέδιο για να μειωθούν 150 εκατ. τόνοι της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας του χάλυβα. Υπολογίστηκε ότι μέχρι το 2020, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά μονάδα βιομηχανικής προστιθέμενης αξίας στην Κίνα μειώθηκαν κατά περίπου 22% σε σύγκριση με το 2015.

Το 2020, το ποσοστό παραγωγικότητας των κύριων πόρων αυξήθηκε κατά περίπου 26% σε σχέση με το 2015, η συσσωρευτική χρησιμοποίηση των απορριμμάτων χάλυβα και χαρτιού έφτασαν ξεχωριστά στους περίπου 260 εκατ. τόνους και 54,9 εκατ. τόνους αντίστοιχα, και η παραγωγή των ανακυκλωμένων μη σιδηρούχων μετάλλων έφτασε στους 14,5 εκατ. τόνους.[⑤]

Το σύστημα πράσινων μεταφορών βελτιώνεται μέρα με τη μέρα και τα μέσα μεταφοράς μετατρέπονται σταδιακά σε ηλεκτρικά. Από το 2015 έως το 2020, τα χιλιόμετρα λειτουργίας και ο ρυθμός εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας των ηλεκτρικών σιδηροδρόμων της Κίνας παρουσίασαν αυξητική τάση. Όσον αφορά τον εξηλεκτρισμό του οδικού δικτύου, τα νέα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα είναι ένας βασικός παράγοντας.

Στην κλίμακα παραγωγής και πώλησης των νέων ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων η Κίνα κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο για έξι συνεχόμενα χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων της Κίνας, από το 2015 έως το 2020, το ποσοστό διείσδυσης στην αγορά των νέων ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων (οι πωλήσεις των νέων ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων ως ποσοστό των συνολικών πωλήσεων αυτοκινήτων) της χώρας ανεβαίνει κάθε χρόνο.[⑥]

Το πίσω άκρο στην βιομηχανική αλυσίδα της ουδετερότητας άνθρακα: απορρόφηση άνθρακα

Η απορρόφηση άνθρακα από το οικοσύστημα των δασών, των υγροτόπων και των λιβαδιών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου της ουδετερότητας άνθρακα, μέσα στα οποία η δασική απορρόφηση άνθρακα είναι επί του παρόντος το πιο οικονομικό μέσο “απορρόφησης άνθρακα” στον κόσμο. Η δασική έκταση και το δασικό απόθεμα της Κίνας διατηρούν μια “διπλή ανάπτυξη” εδώ και 30 συναπτά χρόνια. Μέχρι το τέλος του 2020, η δασική έκταση της Κίνας ήταν 220 εκατ. εκτάρια και το εθνικό ποσοστό δασικής κάλυψης έφτασε στο 23,04%.

Αγορά συναλλαγής των δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα

Το εμπόριο των δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα ως εργαλείο για την προώθηση του μετασχηματισμού και την αναβάθμιση των βιομηχανιών προς χαμηλές εκπομπές άνθρακα και περαιτέρω την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα.Στις 16 Ιουλίου 2021, ξεκίνησε επίσημα το εμπόριο της εθνικής αγοράς άνθρακα στην Κίνα. Έχει συμπεριλάβει 2,162 κομβικέςεπιχειρήσεις εκπομπών στη βιομηχανία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, καλύπτοντας περίπου 4,5 δισεκατομμύρια τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, και καθίσταται τη μεγαλύτερη αγορά άνθρακα στον κόσμο. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2021, ο συνολικός όγκος συναλλαγών των δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα στην εθνική αγορά άνθρακα ήταν περίπου 17,65 εκατ. τόνοι και η συσσωρευτική αξία συναλλαγών ήταν περίπου 112 εκατ. ευρώ. Γενικά, η λειτουργία της αγοράς είναι σταθερή και εύρυθμη[⑦]

Συμπέρασμα

Οι προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής για την ανθρωπότητα είναι πραγματικές και απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες από ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα. Η Κίνα, ως η μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη χώρα, ακολουθεί ένα συντονισμένο σχέδιο προκειμένου να ξεπεράσει τις τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές προσκλήσεις και σημειώνει σημαντική πρόοδο στην διαδικασία επίτευξης της ουδετερότητας άνθρακα τόσο στην αντικατάσταση και εξοικονόμηση ενέργειας όσο και στην μείωση εκπομπών και απορρόφηση άνθρακα. Το «Πλήρες κείμενο: Σχέδιο δράσης για την κορύφωση του διοξειδίου του άνθρακα πριν από το 2030» που εκδόθηκε από το Κινέζικο Κρατικό Συμβούλιο δεσμεύεται ότι η Κίνα θα πραγματοποιήσει τους στόχους που έχει θέσει και θα συνεισφέρει στην προστασία του περιβάλλοντος ανάλογα με το μέγεθος της.

—————

* Master στα Διεθνή Οικονομικά των Επιχειρήσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παραπομπές:

[①] BP, Statistical Review of World Energy June 2020, http:∥www.bp.com/statisticalreview.

[②] The Energy Transitions Commission, China 2050: A Fully Developed Rich Zero-Carbon Economy, https:∥www. energy-transitions.org /publications /china-2050-a-fully-developed-rich-zero-carbon-economy.

[③] Hu. (2021). p.2.

[④] BP, Statistical Review of World Energy June 2020, http:∥www.bp.com/statisticalreview.

[⑤] Source: China Iron and Steel Association.

[⑥] Source: China Association of Automobile Manufacturers.

[⑦] Zhu, Y.M. &F.S., Xiao. & X., Lu, “China’s Green and High-Quality Development is in Sight” [J]. Global Vision, 2021, No.12,.p.62.