Επιστρέφει στην Συρία ο ΟΗΕ, σε στάση αναμονής οι βασικοί παίκτες

Την έναρξη ενός νέου γύρου πολιτικών διαβουλεύσεων για την επίλυση της συριακής κρίσης σηματοδοτεί η άφιξη στην Δαμασκό του νέου ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ. Την ίδια ώρα, οι βασικοί παίκτες τηρούν στάση αναμονής και επανεξετάζουν θέσεις και συμμαχίες  στο νέο πλαίσιο που δημιουργεί, η νίκη επί του Ισλαμικού Κράτους.

Φτάνοντας το Σάββατο στην Δαμασκό, ο Γκέιρ Πέντερσεν, ο Ειδικός Απεσταλμένος του ΟΗΕ για την Συρία, εξέφρασε να έχει «εποικοδομητικές» πολιτικές διαβουλεύσεις με την Δαμασκό, προκειμένου να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για μια πολιτική λύση.

«Είναι πολύ καλό να επιστρέφω πάλι εδώ» είπε λίγες ώρες πριν ξεκινήσουν οι εναρκτήριες συνομιλίες του στην συριακή πρωτεύουσα, οι οποίες αναμένεται να επικεντρωθούν στην σύσταση και κυρίως στην σύνθεση της Επιτροπής για την κατάρτιση του νέου συντάγματος της χώρας.

Ο ΟΗΕ εργάζεται προς αυτήν την κατεύθυνση ήδη από τον Ιανουάριο του 2018, το σχέδιο ωστόσο που παρουσίασε ο προκάτοχος του  Πέντερσεν, ο Στάφαν ντε Μιστούρα, είχε απορριφθεί από την Δαμασκό. Το σχέδιο εκείνο προέβλεπε ότι η Συνταγματική Επιτροπή θα αποτελείται από 150 μέλη, 50 από την κυβέρνηση της Δαμασκού, 50 από την αντιπολίτευση και 50 από τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ. Ο Άσαντ ωστόσο απέρριψε τον περασμένο Οκτώβριο τον κατάλογο των 50 μελών που είχε προτείνει ο ντε Μιστούρα.

Το νέο πλαίσιο

Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει βεβαίως πολλά στην Συρία: Το Ισλαμικό Κράτος έχει νικηθεί. Οι Αμερικανοί είπαν ότι θα φύγουν από τις βορειοανατολικές περιοχές, αλλά τελικά θα μείνουν. Ο Ερντογάν συνεχίζει τις απειλές κατά των  Κούρδων, αλλά αρχίζει να ξεχνά την ζώνη ασφαλείας στον  συριακό βορρά και ο Πούτιν επιμένει ότι η συριακή επικράτεια πρέπει να παραμείνει ενωμένη.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια πληροφόρηση για τις εναρκτήριες συνομιλίες που είχε σήμερα στην Δαμασκό ο νέος ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ. Οι παραπάνω αναφερόμενες εξελίξεις ωστόσο, λογικά πρέπει να έχουν ληφθεί υπόψη στις νέες προτάσεις των Ηνωμένων Εθνών προς την Δαμασκό για να αποτυπώνεται στις συνομιλίες η πραγματική κατάσταση επί του πεδίου, αλλά και για να είναι εποικοδομητικές, όπως ο ίδιος ο Πέντερσεν είπε.

Την ίδια ώρα Ρώσοι και Τούρκοι καταγράφουν παραβιάσεις της εκεχειρίας στον βορρά, ενώ η σημαντικότερη στρατιωτική ενέργεια των τελευταίων ημερών ήταν η ισραηλινή αεροπορική επιδρομή  εναντίον στρατιωτικών στόχων στη νοτιοδυτική επαρχία Χάμα. Μια επιδρομή, την οποία κατά την πάγια τακτική του το Ισραήλ δεν σχολίασε και έγινε γνωστή από τις συριακές ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες ανακοίνωσαν ότι την αναχαίτισαν.

Θύλακες τζιχαντιστών και τουρκικά παιχνίδια

Η Χάμα βρέθηκε στο επίκεντρο και την προηγούμενη εβδομάδα, όταν βομβιστές αυτοκτονίας, μεταμφιεσμένοι σε αγρότες, επιτέθηκαν σε  φυλάκιο του στρατού. Παρά την διάλυση του «χαλιφάτου» του ΙΚ, μετά τις πολύμηνες μάχες εναντίον τους από τον αραβοκουρδικό συνασπισμό, οι τζιχαντιστές συνεχίζουν να εξαπολύουν επιθέσεις σε εδάφη που ελέγχονται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις.

Έχουν μάλιστα διασκορπιστεί στην έρημο και σε άλλους τομείς της Συρίας και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι επιθέσεις έγιναν διαφορετικές  περιοχές, με σημαντικότερη την βομβιστική επίθεση στην Ράκα, την πρώην «πρωτεύουσα» του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία. Τρομοκρατικές ενέργειες έγιναν την Κυριακή και στο Χαλέπι, όπου από πυρά όλμου σκοτώθηκαν δύο άνθρωποι και τραυματίστηκαν επτά, ενώ σε άλλο περιστατικό ένα παιδί σκοτώθηκε και δύο ενήλικες τραυματίστηκαν από έκρηξη βόμβας.

Ιδιαίτερα έντονη είναι όμως η παρουσία τζιχαντιστικών οργανώσεις στην Ιντλίμπ, μια επαρχία στην οποία έχουν εδραιώσει την παρουσία τους και η Ρωσία συνεχίζει να επιθυμεί την ανακατάληψή της από τον Άσαντ.  Στην περιοχή αυτή Μόσχα και Άγκυρα εργάζονται για την δημιουργία μιας αποστρατικοποιημένης ζώνης, που όμως καθυστερεί. Στην πρόσφατη συνάντησή τους πάντως, στην Μόσχα, σύμφωνα με τον Πούτιν, ο Ερντογάν δεσμεύτηκε να εφαρμόσει την συμφωνία, στο πλαίσιο και των στενότερων σχέσεων και της στρατιωτικής συνεργασίας των δύο χωρών.

Την ίδια ώρα, με αφορμή και την επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, καθυστερήσεις υπάρχουν και στην εφαρμογή του οδικού χάρτη που συμφώνησαν Ουάσινγκτον και Άγκυρα για την Μανμπίτζ. Μάλιστα στις αρχές του μήνα, τουρκικές στρατιωτικές πηγές τις οποίες ανέφεραν ότι η συνεργασία ανάμεσα στην Τουρκία και στις ΗΠΑ για την εφαρμογή της συμφωνίας για την Μάνμπιτζ προχωρεί πιο αργά από το επιθυμητό.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το οποίο είναι εντελώς διαφορετικό από ό,τι ίσχυε στην Συρία πριν ένα χρόνο, πρέπει να κινηθεί ο Πέντερσεν, στον νέο γύρο των διαβουλεύσεων του για την  προώθηση ενός σχεδίου πολιτικής λύσης για την Συρία. Από την άποψη αυτή οι συνομιλίες που ξεκίνησε την Κυριακή στην Δαμασκό είναι κρίσιμες, καθώς ο συσχετισμός των συμμαχιών των δυνάμεων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή αλλάζει διαρκώς, σε μεγάλο βαθμό και εξαιτίας του προσωπικού παιχνιδιού που κάνει ο Ερντογάν, προσεγγίζοντας μια την Μόσχα και μια την Ουάσινγκτον.