Έχουμε άραγε τις καλοκαιρινές διακοπές τόσο μεγάλη ανάγκη;

Για να αντιμετωπίσουμε το προφανές εκ των προτέρων: Όλοι όσοι γνωρίζετε τη σημασία τους κάπου βρίσκεστε αυτή τη στιγμή. Και αν δεν είστε, χαζεύετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βλέποντας αγνώστους να τριγυρίζουν στην Ιταλία — ή στη Σάντα Φε, ή στο Μαρακές, ή στο Παρίσι, ή ακόμα και σε αυτό το υπέροχο boutique ξενοδοχείο κάπου στον κόσμο. Είναι καλοκαίρι, και όλοι φαίνεται να είναι στις διακοπές των ονείρων τους.

Όπως είναι λογικό, αφού η πανδημία κράτησε το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου περιορισμένο για χρόνια, οι άνθρωποι φαίνεται να τοποθετούν περισσότερο από ποτέ στην κορυφή των επιθυμιών τους ένα ταξίδι. Τελευταία, ωστόσο, οι ροές κοινωνικής δικτύωσης γεμίζουν με λεζάντες και φωτογραφίες που υποδηλώνουν ότι αυτές οι αποδράσεις αντιμετωπίζονται λιγότερο σαν περιπέτειες και περισσότερο σαν αποστολές.

Μπορεί ένα οδικό ταξίδι να εγκαινιάσει μια νέα προσωπική «εποχή;» Μια εβδομάδα στο Ρίο ντε Τζανέιρο θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε την εξάντληση ή έναν χωρισμό;

Φαίνεται ότι πολλοί είναι διατεθειμένοι να περάσουν μήνες προγραμματισμού, να κάνουν αιματηρές οικονομίες (πληθωρισμός, κάτι ξέρετε γι’ αυτόν!) και να καταφέρουν να διασχίσουν όλο τον κόσμο για να φτάσουν στη μέγιστη λειτουργία διακοπών. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο, όμως, είναι αν αξίζει τον κόπο.

Φυσικά, θα ήταν ανόητο να προτείνουμε ότι η άδεια δεν είναι αντικειμενικά καλό πράγμα. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ακόμη και οι μικρές αποδράσεις μπορούν να κάνουν πολύ καλό στο μυαλό σας. Το να παίρνετε άδεια από τη δουλειά έχει θετικά αποτελέσματα στη συνολική ευημερία», λένε. «Τα αναζωογονητικά οφέλη των διακοπών, συμπεριλαμβανομένων των γνωστικών βελτιώσεων και των αυτοαναφορών για αυξημένη ευτυχία, δεν περιορίζονται σε μακρινούς προορισμούς».

Επίσης, μας εξηγούν γιατί αυτά τα πολυαναμενόμενα ταξίδια μπορούν να μας μεταμορφώσουν συναισθηματικά. «Τα ταξίδια παρέχουν προοπτική που συχνά λείπει από την καθημερινή μας ζωή. Έτσι, ακόμα κι αν δεν είναι αυτή η μεγάλη υπερβατική προοπτική, είναι απλώς μια αλλαγή τοποθεσίας.

Προορισμοί ντοπαμίνης

Η θέση σας μέσα στη ζωή σας αλλάζει κάπως. Είσαι έξω από τη ζωή σου. Μπορεί να είναι πραγματικά προκλητικό και να προκαλεί διαφορετικά συναισθήματα». Αυτή είναι η ουσία που κυνηγάμε: Να αλλάξουμε ποιοι είμαστε και πού βρισκόμαστε.

Αλλά μερικές φορές, η πίεση να κάνουμε τις αποδράσεις μας εξαιρετικές (ή ακόμα και απλώς αισθητικά ευχάριστες) μπορεί να καταλήξει να δημιουργήσει αδύνατες προσδοκίες για αυτόν τον χρόνο που αφιερώσαμε, και ως άνθρωποι, μπορούμε όλοι να είμαστε ένοχοι που αφήνουμε το μυαλό μας να τρέχει, με βαλίτσες στο χέρι.

Οι άνθρωποι έχουν μαγικές ιδέες για το τι θα τους κάνει να νιώθουν καλά. Και οι ιδέες των ανθρώπων για το τι θα τους κάνει να νιώθουν καλά δεν λειτουργούν πάντα. Το Instagram και το TikTok είναι προφανείς τόποι σύγκρισης, αλλά οι αεροπορικές εταιρείες και οι ξενοδοχειακές εταιρείες που υπόσχονται στους καταναλωτές άνεση και πολυτέλεια μπορούν να είναι εξίσου πειστικές.

Και αν αυτές οι αναρτήσεις με χορηγία και τα διαφημιστικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας ακούγονται δελεαστικές, αυτό δεν σημαίνει ότι είστε ευκολόπιστοι – απλώς ο εγκέφαλός σας είναι. Η επιστήμη του μάρκετινγκ διαμορφώνει μερικά από αυτά τα στοιχεία. Οι εταιρείες που σχετίζονται με τα ταξίδια γνωρίζουν την αξία που δίνουμε στις ημέρες των διακοπών μας, ειδικά επειδή οι περισσότεροι για τους περισσότερους από εμάς είναι πολύτιμα λίγες.

Έτσι, φιλόδοξες φράσεις όπως «βρες το τέλειο κατάλυμα για διακοπές» ή «συμβουλές για την τέλεια απόδραση» προορίζονται να ενεργοποιήσουν το κίνητρό σου και τις λειτουργίες του εγκεφάλου που αναζητούν ανταμοιβή, λένε οι ψυχολόγοι. Ο πρωτόγονος εγκέφαλός μας λατρεύει αυτές τις γυαλιστερές, όμορφες αναγγελίες ανέσεων όπως αυτή η προσφορά, και γι’ αυτό για ορισμένους, ο προγραμματισμός μπορεί να είναι η μισή διασκέδαση όταν πρόκειται για διακοπές.

Η κράτηση του ξενοδοχείου, η επίτευξη της πολυπόθητης κράτησης και ο προγραμματισμός περιηγήσεων και γευσιγνωσίας μπορούν να μας προσφέρουν ενέσεις ντοπαμίνης, όταν είμαστε ακόμα σταθεροί στο έδαφος και πεινασμένοι για τα εκκρεμή σχέδιά μας.

Εάν εσείς ή ο ταξιδιωτικός σας σύντροφος έχετε τελειομανίες, ο προγραμματισμός των διακοπών μπορεί να περιλαμβάνει έναν αστερισμό καταναγκαστικών συμπεριφορών, όπως υπερβολική έρευνα, σύγκριση τιμών και ποιότητας πτήσεων και ξενοδοχείων μέχρι τελικής πτώσεως, αναζήτηση σιγουριάς διαβάζοντας κριτικές ή υπερβολικός προγραμματισμός δραστηριοτήτων.

Όλη αυτή η συμπεριφορά είναι φυσιολογική σε κάποιο βαθμό κατά τον προγραμματισμό ενός ταξιδιού και αναμένεται ένα ορισμένο άγχος όταν ξεφεύγετε από τη ρουτίνα σας και δημιουργείτε μια νέα εμπειρία. Ωστόσο, όταν γίνεται υπερβολικά, θα μπορούσε να είναι σημάδι ότι το άγχος παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ίσες ευκαιρίες για αποδράσεις

Η πίεση για βελτιστοποίηση κάθε ελεύθερης στιγμής μπορεί να ασκήσει αδικαιολόγητη πίεση στις σχέσεις, επίσης. Το να ταξιδέψετε με έναν σύντροφο μπορεί να σας φέρει πιο κοντά, αλλά είναι επίσης μια ευκαιρία να προκύψει σύγκρουση. Είναι κακό σημάδι, αν ένα ζευγάρι δεν μπορεί να βρει τρόπο να απολαύσουν μαζί διακοπές. Ακόμη και στην αρχή μιας σχέσης, οι συγκρούσεις παίζονται και συνήθως οι συγκρούσεις είναι ήδη εκεί.

Η κοινή χρήση του ίδιου χρόνου και χώρου για να «γίνετε καλά» ως ζευγάρι μπορεί επίσης να προκαλέσει σύγκρουση προσωπικοτήτων και προσωπικών προτιμήσεων, θολώνοντας έτσι το ροζ φίλτρο που φωτίζει το εν λόγω ταξίδι.

Ακόμη και οι πιο συγχρονισμένοι σύντροφοι μπορεί να ορίσουν διαφορετικά τη χαλάρωση. «Αυτό που μας φορτίζει είναι προσωπικό», λένε οι ψυχολόγοι. Για παράδειγμα: «Για αυτόν, η περιήγηση στα αξιοθέατα είναι η τέλεια ιδέα. Για αυτήν, είναι εξουθενωτική»!

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το να είστε στο ίδιο μήκος κύματος με τον σύντροφό σας πριν ξεκινήσετε είναι ζωτικής σημασίας για μια απόδραση ίσων ευκαιριών. «Το να έχεις έναν ταξιδιωτικό σύντροφο που έχει τους ίδιους στόχους εμπειρίας βοηθά», λένε οι ειδικοί «και αν εσύ και ο σύντροφός σου έχετε διαφορετικούς στόχους διακοπών, οι εναλλακτικές επιλογές διακοπών είναι μια επιλογή».

Σε αυτή την οικονομία;

Όλα αυτά τα φιλόδοξα σχέδια, ρομαντικά ή άλλα, κοστίζουν χρήματα. Και το 2024, το να φτάσετε απλά στον προορισμό σας μπορεί να σημαίνει ότι θα χάσετε κιόλας.

Σύμφωνα με μια έκθεση του Μαΐου από την ταξιδιωτική εφαρμογή Hopper, τα αεροπορικά εισιτήρια για Ευρώπη και Ασία από τις ΗΠΑ είναι τα πιο ακριβά εδώ και πέντε χρόνια. Οι πτήσεις προς την Ευρώπη ξεπερνούν κατά μέσο όρο τα 1.100 δολάρια ανά εισιτήριο και εκείνες προς την Ασία ξεπερνούν κατά μέσο όρο πάνω από 1.800 δολάρια — δηλαδή περισσότερα από 300 δολάρια περισσότερο ανά εισιτήριο και προς τις δύο ηπείρους από το 2022.

Οι ψυχολόγοι επισημαίνουν, ότι το να νιώθετε οικονομικό άγχος κατά τον προγραμματισμό ενός ταξιδιού μπορεί να μην είναι πραγματικά καλό.

Η πίεση να ξοδέψετε τέτοιου είδους μετρητά (ή να τα βάλετε όλα σε πιστωτική κάρτα και να προσθέσετε στο χρέος σας) μπορεί να καταλήξει να καταστρέψει αυτό που υποτίθεται ότι είναι ένα διάλειμμα από τα βάρη της καθημερινής ζωής. Οι διακοπές που δημιουργούν περισσότερο άγχος δεν ανταποκρίθηκαν στον σκοπό τους.

Αυτό το άγχος είναι που σας εμποδίζει να κάνετε υπερβολικές δαπάνες και να σαμποτάρετε τους δικούς σας οικονομικούς στόχους. Όπως εξηγούν οι ειδικοί: «Είναι περισσότερο ανησυχητικό ένα άτομο που δεν αγχώνεται να ξοδέψει χρήματα που δεν έχει. Το να επιστρέφετε στο σπίτι σας με ακόμη περισσότερο χρηματικό άγχος επειδή ξοδέψατε υπερβολικά στο ταξίδι σας δεν είναι καλό.

Ταξίδι ως θεραπεία

Ποιος είναι, όμως, αυτός ο σκοπός; Είναι διαφορετικός για τον καθένα, αλλά η μάχη με την εξάντληση είναι ένα από τα πιο προφανή οφέλη της απόδρασης. Με τον COVID-19 έγινε μια πιο κοινή κατανόηση της επαγγελματικής εξουθένωσης, ενός τύπου εργασιακού στρες που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όρισε ως σύνδρομο το 2019. Ως εκ τούτου, η ευεξία είναι πλέον (κυριολεκτικά) εξίσου αφορμή για ταξίδι καθώς και προορισμός.

Τον τελευταίο καιρό, υπάρχει μια άνευ προηγουμένου αύξηση της ζήτησης για θέρετρα και δραστηριότητες ευεξίας, λένε oi ειδικοί στα ταξίδια. Οι ταξιδιώτες επενδύουν περισσότερο από ποτέ στη συνολική τους ευημερία, που περιλαμβάνει σωματικές, πνευματικές και ψυχικές πτυχές.

Τα εβδομαδιαία διαλείμματα ευεξίας έχουν γίνει μια τακτική προσθήκη στη ζωή των ανθρώπων, με πολλούς να κάνουν κράτηση για διαφορετικά θέρετρα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους για να δώσουν προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα και την αναζωογόνηση.

Αυτό υποδηλώνει ότι πολλοί από εμάς είμαστε πιο εξαντλημένοι από ό,τι γνωρίζουμε και αυτό κάνει την άδεια να μοιάζει λιγότερο σαν διάλειμμα και περισσότερο σαν σωσίβια σχεδία — ειδικά για όσους δεν μπορούν να πάρουν χρόνο μακριά από την εργασία ή να αποσυνδεθούν πραγματικά.

Μερικοί άνθρωποι έχουν αυτή την ικανότητα [να αποσυνδεθούν] και άλλοι πραγματικά δεν μπορούν. Οι ψυχολόγοι λένε ότι βλέπουν πολλούς ανθρώπους που δεν αισθάνονται ότι μπορούν να απενεργοποιήσουν εντελώς τους υπολογιστές τους.

Για εκείνους που έχουν το προνόμιο της ευελιξίας, δεν υπάρχει φόρμουλα για το πόσο καιρό και πόσα χιλιόμετρα πρέπει να διανύσει κάποιος για να νιώσει αναζωογονημένος, ειδικά μεταφέρουν «αποσκευές» που δεν μπορούν να ελέγξουν. Οι διακοπές δεν λύνουν τίποτα στην πραγματικότητα, αλλά μπορούν να σου δώσουν ένα απαραίτητο διάλειμμα.

Η εξουθένωση είναι περίπλοκη υπόθεση. Για όσους βρίσκονται κάτω από ιδιαίτερα υψηλό στρες, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να χρησιμοποιήσουν τις διακοπές με παραγωγικό (βλέπε αναζωογονητικό) τρόπο. Είναι καλό για τον εγκέφαλο των ανθρώπων να βρίσκεται σε μια άγνωστη περιοχή, ακόμα κι αν αυτή η περιοχή είναι 100 χιλιόμετρα μακριά.

Οι διακοπές μπορεί να είναι αναζωογονητικές για άτομα που εργάζονται πολύ σκληρά ή μπορούν να δώσουν ένα διάλειμμα για άτομα που δεν τους αρέσει η δουλειά τους — αλλά και πάλι επιστρέφετε στη ζωή που είχατε λίγο μετά.

Επαναφορά στην… πραγματικότητα

Εάν καταφέρετε να κάνετε μια απόδραση φέτος, η επανάκαμψη σε αυτήν τη γνωστή ρουτίνα μετά τις διακοπές μπορεί να είναι τρομακτική επομένως είναι σκόπιμο να προετοιμαστείτε για πρόσκρουση. Οι άνθρωποι σπάνια νιώθουν ξεκούραστοι αφού επιστρέψουν και το να ξαναμπαίνουν στην κανονική ζωή μετά τις διακοπές μπορεί να τους κάνει να αισθάνονται το ίδιο σαν να μην έφυγαν ποτέ.

Υπάρχει μια περίοδος προσαρμογής και είναι διαφορετική για τον καθένα γι’ αυτό και οι ψυχολόγοι συνιστούν να φέρνουμε μαζί μας σας ανακαλύψεις από το ταξίδι μας για να απαλύνουμε… τον πόνο. Όταν επιστρέψετε, [μπορεί] να νιώσετε έμπνευση να φέρετε μαζί σας ό,τι κάνατε στις διακοπές σας που αγαπούσατε ιδιαίτερα. Και οι άνθρωποι συχνά λένε, «Α, θα το βάλω στη ζωή μου και θα επανασχεδιάσω τις μέρες μου». Όταν νιώθετε έτσι, γράψτε δύο ή τρεις βασικούς στόχους. Γιατί τη δεύτερη ή την τρίτη μέρα, μετά την επιστροφή στην καθημερινότητά σας, μπορεί να το έχετε ξεχάσει.

Ίσως μια μέρα, θα καταλάβουμε πώς να επιλέξουμε ανάπαυση — πραγματική, ουσιαστική ανάπαυση — όταν πρόκειται να κάνουμε διακοπές.

Προς το παρόν, η πρόθεση φαίνεται να είναι βασικό συστατικό για την αναζωογόνηση — είτε την αναζητάτε μέσω θεραπείας, είτε με μία ρουτίνα αυτοφροντίδας, ή ακόμα και με μια νύχτα μακριά από το σπίτι και ό,τι είναι γνωστό.

 

---

 

Σε συνεργασία με το womanidol