Νέοι έπαινοι του Αμερικανικού πρέσβη Μπάρακ για την Τουρκία – Βλέπει συμφωνία για τα F-35
29/06/2025
«Πάντα θεωρούσαμε την Τουρκία σπουδαίο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ» υπογραμμίζει ο πρέσβης στο Anadolu — «Το Κογκρέσο θα υποστηρίξει έξυπνη λύση για τα F-35 έως το τέλος του έτους».
Ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία Τομ Μπάρακ υπογράμμισε τον καίριο ρόλο της Άγκυρας στις περιφερειακές εξελίξεις, δηλώνοντας ότι: «Το Ισραήλ χρειάζεται έναν επαναπροσδιορισμό, βρίσκεται ήδη σε αυτή τη διαδικασία. Και ό,τι συνέβη πρόσφατα ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν αποτελεί ευκαιρία για όλους μας να πούμε: “παύση, ας φτιάξουμε έναν νέο δρόμο”. Η Τουρκία είναι το κλειδί σε αυτόν τον νέο δρόμο.»
Σε συνέντευξή του στο Anadolu, ο Μπάρακ —που είναι και ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία— μίλησε και για τη δική του προσωπική σχέση με την Τουρκία, θυμίζοντας ότι ο παππούς του μετανάστευσε στην Αμερική το 1900 με οθωμανικό διαβατήριο και 13 λίρες. «Το να έχω τη δυνατότητα και το προνόμιο να επιστρέφω εκεί απ’ όπου προέρχεται το DNA μου, ως ανώτερος διπλωμάτης του Προέδρου (Ντόναλντ) Τραμπ… είναι πραγματικά ένα προνόμιο», ανέφερε.
Ο Αμερικανός πρέσβης σχολίασε τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας αλλά και τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Αναφερόμενος στη συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν που πραγματοποιήθηκε στη Χάγη, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, σημείωσε ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν, όπως επίσης ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Ρούμπιο, έχουν αναπτύξει «καλές προσωπικές σχέσεις».
«Ξεκινήσαμε με μια οικειότητα και μια κατανόηση αυτών των τεσσάρων ανθρώπων —των δύο προέδρων και των υπουργών Εξωτερικών— που έχουν προσωπική σχέση εμπιστοσύνης σε μια πάρα πολύ σημαντική στιγμή της ιστορίας», είπε. Ο Μπάρακ αποκάλυψε ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν έχουν μιλήσει τηλεφωνικά δύο φορές, κάτι που ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη μεταξύ τους.
“Η Τουρκία δεν έλαβε ποτέ την αναγνώριση που της άξιζε ως μεγάλος περιφερειακός παίκτης”
Ο Αμερικανός πρέσβης τόνισε πως ανοίγει μια νέα εποχή, διαμορφωμένη από τη Μέση Ανατολή και την Εγγύς Ανατολή, υπογραμμίζοντας ότι οι ΗΠΑ πάντοτε έβλεπαν την Τουρκία ως σπουδαίο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ.
«Λίγο πριν από αυτή τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, πάντοτε θεωρούσαμε την Τουρκία σπουδαίο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ. Όμως, κατά τη δική μου ταπεινή γνώμη, η Τουρκία ποτέ δεν έλαβε την ανάδειξη της σημασίας που θα έπρεπε, ως ένας τόσο μεγάλος περιφερειακός παίκτης.»
Θυμήθηκε μάλιστα μια σκηνή από τη Σύνοδο, λέγοντας: «Βλέποντας την “οικογενειακή φωτογραφία” του ΝΑΤΟ, με τον Πρόεδρο Ερντογάν να στέκεται ακριβώς δίπλα στον Πρόεδρο Τραμπ, κι ενώ ο Τραμπ είναι πολύ συναισθηματικός μέσα του —στην πραγματικότητα είναι γλυκός, ευγενικός, τρυφερός, αλλά συνήθως δεν το δείχνει σε περιβάλλον ισχύος— όταν έδωσαν τα χέρια… ήταν μια συγκλονιστική στιγμή. Πραγματικά συμπαθούν ο ένας τον άλλο.»
Σχετικά με την αστάθεια στη Μέση Ανατολή σχολίασε: «Βρισκόμαστε σε μια στιγμή που όλες οι χώρες της περιοχής λαχταρούν μια λύση. Πορευόμαστε εδώ και 100 χρόνια μέσα στη σύγχυση —σύγχυση που προκλήθηκε κυρίως από τη Δύση, από το χέρι της Δύσης, που πάντα προσπαθούσε να παρέμβει.»
Το Κογκρέσο έτοιμο να στηρίξει λύση για τα F-35
Αναφερόμενος στη συνεργασία σε επίπεδο άμυνας, ο Μπάρακ επεσήμανε ότι τα F-16 και τα F-35 αποτελούν ζωτικά στοιχεία για την Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ. Υπενθύμισε μάλιστα ότι σημαντικό μέρος των εξαρτημάτων των F-35 κατασκευάζεται στην Τουρκία και ότι η Άγκυρα έχει ήδη πληρώσει για τα F-16 και την αναβάθμισή τους.
Σχολίασε ακόμη τις δύσκολες στιγμές της περιόδου των κυρώσεων CAATSA, τονίζοντας την ανάγκη να εμβαθύνει η στρατηγική συνεργασία. «Το θέμα των F-35 συζητιέται εδώ και πολύ καιρό. Νομίζω πως τώρα οι δύο πλευρές θέλουν να το αφήσουν πίσω τους και να ξεκινήσουν φρέσκα».
Συνέχισε λέγοντας: «Το Κογκρέσο είναι διατεθειμένο να το επανεξετάσει. Ο Πρόεδρος Ερντογάν και ο ΥΠΕΞ Φιντάν κάνουν το ίδιο και λένε: ‘ας ξεκινήσουμε φρέσκα’… Πιστεύω πως θα δείτε τον Πρόεδρο Τραμπ και τον Πρόεδρο Ερντογάν να λένε στον ΥΠΕΞ Ρούμπιο και στον Φιντάν: ‘τελειώστε το, βρείτε τη λύση και τελειώστε το’, και το Κογκρέσο θα υποστηρίξει μια έξυπνη κατάληξη. Έτσι, κατά τη γνώμη μου, μέχρι το τέλος του έτους υπάρχει η δυνατότητα να έχουμε λύση.»
Για τα θέματα των F-35, F-16, S-400 και των κυρώσεων είπε: «Στους επόμενους μήνες θα δείτε μια ανανέωση της συνάντησης των δύο προέδρων και των δύο υπουργών Εξωτερικών, με μια διμερή ατζέντα —όλα αυτά που συζητούνται εδώ και πέντε χρόνια. Τα F-35, τα F-16, οι S-400, οι κυρώσεις, οι δασμοί είναι δευτερεύοντα μπροστά στην αποστολή μας.»
«Για πρώτη φορά, όσο θυμάμαι, υπάρχει αμερικανική και τουρκική δέσμευση να πουν: αντί να είμαστε απλώς αμυντικοί εταίροι, ας γίνουμε εταίροι και στην επίθεση. Πώς θα βοηθήσουμε τον τουρκικό λαό και πώς θα καλλιεργήσουμε μεγαλύτερη κατανόηση στον αμερικανικό πληθυσμό;»
Εξήρε επίσης την τουρκική αμυντική βιομηχανία, μιλώντας για την παγκόσμια επιτυχία των drones TB2 και Bayraktar της Baykar, ενώ χαρακτήρισε την Turkish Airlines μία από τις καλύτερες αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο.
Συρία, Ισραήλ, Λίβανος και «νέα αρχή»
Όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο συμφωνίας μεταξύ Συρίας και Ισραήλ, ο Μπάρακ απάντησε: «Ελπίζω πως ναι, κάποια στιγμή χρειάζονται συμφωνία.» Σημείωσε ότι ο Σύρος Πρόεδρος Αχμέντ αλ-Σάρα βρίσκεται στην εξουσία μόλις έξι μήνες και πως ιστορικά το Ισραήλ ήταν αντίθετο προς το συριακό κράτος. Υπογράμμισε όμως ότι ο αλ-Σάρα έχει δηλώσει ανοιχτά πως δεν μισεί το Ισραήλ, δεν έχει θρησκευτική εχθρότητα και θέλει ειρήνη στα σύνορα.
«Ξέρω πως το Ισραήλ θέλει το ίδιο. Πιστεύω ότι θα δείτε την αρχή ενός παρασκηνιακού διαλόγου για απλά συνοριακά ζητήματα στα οποία μπορούν να ευθυγραμμιστούν, και τελικά έναν διάλογο αποκλιμάκωσης, να πούμε: πώς θα αποκτήσουμε σταθερά σύνορα;» Εξέφρασε την άποψη ότι ανάλογη συμφωνία μπορεί να υπάρξει και με τον Λίβανο.
Σχετικά με τη βορειοανατολική Συρία και τον ρόλο των SDF είπε πως ο Τραμπ και ο Ρούμπιο έχουν ξεκαθαρίσει ότι: «Θα υπάρχει μόνο ένα έθνος-κράτος με το οποίο θα συνεργαστούμε, κι αυτό είναι η κυβέρνηση της Συρίας.»
«Οι SDF, που περιλάμβαναν αυτό που αποκαλούμε PKK/YPG, πολέμησαν στο πλευρό των Αμερικανών κατά του ISIS, αλλά πρέπει να ενσωματωθούν, στρατιωτικά και πολιτικά, στη νέα Συρία — όπως και οι Αλαουίτες, οι Δρούζοι και οι άλλες κοινότητες που ζητούν εκπροσώπηση«. Παραδέχθηκε ότι πρόκειται για μια διαδικασία που «παίρνει χρόνο».
Η Μέση Ανατολή είναι έτοιμη για νέο διάλογο
Ερωτηθείς για τις δηλώσεις του ειδικού εκπροσώπου Στιβ Γουίτκοφ ότι πολλές χώρες είναι έτοιμες να ενταχθούν στις Συμφωνίες του Αβραάμ παρά τον πόλεμο στη Γάζα, ο Μπάρακ επαίνεσε τη «σπουδαία δουλειά του Γουίτκοφ» σε λεπτά ζητήματα.
Τόνισε ότι το Ισραήλ έχει κάθε ευκαιρία να οικοδομήσει ενότητα με τον μουσουλμανικό κόσμο και υπενθύμισε τη σημασία των πρώτων συμφωνιών με ΗΑΕ, Μπαχρέιν και Σουδάν. «Πιστεύω πως θα λύσουν το πρόβλημα. Σύντομα θα δούμε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Νομίζω πως έχουμε τη σωστή ομάδα γι’ αυτό.»
Καταλήγοντας είπε: «Η Μέση Ανατολή είναι έτοιμη για έναν νέο διάλογο. Έχουμε σπουδαία ηγεσία και από τις δύο πλευρές. Ο κόσμος έχει κουραστεί από την ίδια παλιά ιστορία, και πιστεύω ότι θα δείτε, βήμα-βήμα, όλους να κινούνται ξανά προς τις Συμφωνίες του Αβραάμ — ειδικά καθώς η κατάσταση στη Γάζα θα εκτονώνεται.»