Μία πρόταση για τη μνήμη του Αιμιλιανού Λαζαρίδη
11/10/2025
Στις 30 Σεπτεμβρίου, έκλεισαν 124 χρόνια από τη δολοφονία του μητροπολίτη Γρεβενών Αιμιλιανού (Λαζαρίδη). Με αφορμή αυτό το σημαντικό γεγονός, επαναφέρω στη δημοσιότητα την παρακάτω πρόταση. Την οποία με μεγαλύτερο πάθος και δύναμη εξακολουθώ να υποστηρίζω και τώρα.
Με έδρα τα Γρεβενά, να δημιουργηθεί Δίκτυο Τόπων-Πόλεων (και Εκκλησιών) του εθνομάρτυρα, μητροπολίτη Γρεβενών Αιμιλιανού Λαζαρίδη, της ζωής, της πορείας, της δράσης και του μαρτυρίου Του Τόπων και Πόλεων, Ισχυρών συμβολισμών & Ιστορικών σημαινόμενων, των πιο αντιπροσωπευτικών του Ελληνισμού: Ικόνιο, Κωνσταντινούπολη, Χάλκη, Πέραν, Κύζικος, Θεσσαλονίκη, Μοναστήρι (Bitola, Πέτρα -Πελαγονία), Γρεβενά.
Η πρόταση έκανε αίσθηση, υπήρξε ευαισθητοποίηση, αρκετοί συμπατριώτες, στελέχη εθνικοτοπικών σωματείων, πνευματικοί άνθρωποι και δημοσιογράφοι την συζήτησαν με ενδιαφέρον και αρκετοί με διάθεση υποστήριξης, ενώ ορισμένοι έθεσαν παραπέρα και ζητήματα μεθόδων υλοποίησης.
Μεταξύ αυτών, καλοί φίλοι, ένθερμοι υποστηρικτές της πρότασης, αγνοί αγωνιστές, όπως εξάλλου και όλων των προτάσεων στήριξης της γενέτειρας μου, στις διαπροσωπικές μας συζητήσεις, αλλά και δημόσια (σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης), με τρόπο παραινετικό και με σκοπό την καλύτερη διάδοση, την πλατύτερη υποστήριξη για προώθηση υλοποίησης της πρότασης, μου μετέφεραν τη δική τους, αλλά και άλλων συμπατριωτών την παράκληση για μια αναλυτικότερη ανάπτυξη της πρότασης, πιο συγκεκριμένη παρουσίαση της έννοιας του Δικτύου και, τέλος, την επιχειρηματολόγηση για την αξία του Δικτύου “Αιμιλιανός Λαζαρίδης”.
Ευχαριστώντας τους θερμά, θα ήθελα να επισημάνω και να τους βεβαιώσω ότι η προώθηση και υλοποίηση αυτής της ιδέας: του Δικτύου Πόλεων και Τόπων ”Αιμιλιανός Λαζαρίδης” (με την επωνυμία: Αιμιλιανός Λαζαρίδης) αποτελεί πράγματι ξεχωριστή εθνική και ιστορική Πρωτοβουλία, ιδιαίτερα για τούτη την περίοδο που διανύουμε. Μικρή, ασφαλώς, μπροστά στο ανάστημα του Ιεράρχη, αλλά εξαιρετικά σημαντική στα χνάρια του μεγάλου αγώνα και των ιδανικών Του, στην ευεργετική μακρά διαδρομή και τη φωτισμένη, μαρτυρική δράση Του.
Ο κεντρικός στόχος, πολλαπλά χρήσιμος και υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως ο καθένας μπορεί να κατανοήσει, είναι: η συσχέτιση, η επανασύνδεση και η δικτύωση που θέλουμε -και μπορούμε- να πετύχουμε με Τόπους, Εκκλησίες, Πόλεις και Κοινωνίες, με βαθύ το αποτύπωμα του Αιμιλιανού. Η δημιουργία ενός ισχυρού Ιστού με κόμβους τους Τόπους και τις Πόλεις του Αιμιλιανού. Τόποι, Πόλεις και Εκκλησίες στις οποίες έζησε, έδρασε, υπηρέτησε, διακόνησε, καθοδήγησε, στήριξε, ενέπνευσε, ο Αιμιλιανός Λαζαρίδης. Τόποι, Εκκλησίες, Πόλεις και Κοινωνίες, – που Θεός έδωσε! -, να συμπίπτουν με το θείο πρόσωπο του Αιμιλιανού, και αντανακλούν στο πρόσωπο του Αιμιλιανού όλη – μα όλη – την Ταυτότητα του Ελληνισμού, στο κρίσιμο μεταίχμιο της 30ετίας, από τα τέλη του 19ου προς τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Την Αγωνία, την Προετοιμασία, τους Αγώνες, το Ανάστημα, το Αίμα, την Απελευθέρωση.
Η βιογραφία του Αιμιλιανού ως χάρτης της δράσης
Η βιογραφία του Αιμιλιανού είναι μια σύνοψη της Βιογραφίας του Έθνους και του Ελληνισμού στα πιο δύσκολα χρόνια του, μετά τον αγώνα του ’21 για Ανεξαρτησία, για το νέο του Άλμα προς τα μπρος. Εκεί, στο χρονικό μεταίχμιο, που ο Ελληνισμός ώριμος, πλέον, επιδιώκει να ολοκληρώσει το Όνειρό του στη Μακεδονία, τη Θράκη, την Ιωνία και τον Πόντο.
Δείτε το Χάρτη και δείτε τη μακρά πορεία, την πυκνή κίνηση του Αιμιλιανού. Από τη Μικρά Ασία – το Ικόνιο, στη Βασιλεύουσα Πόλη – την Κωνσταντινούπολη, στη Χάλκη, στην Κύζικο της Προποντίδας, στο Πέραν. Μετά στη Συμβασιλεύουσα – Θεσσαλονίκη, την πόλη των μεγάλων ζυμώσεων, των ενεργητικών προεργασιών και των ισχυρών συμβολισμών, Πρωτοσύγκελος, αλλά και στον Μακεδονικό Αγώνα, με τον πρόξενο Κορομηλά, το μακεδονομάχο Σουλιώτη, στέλεχος στην ”Οργάνωση Θεσσαλονίκης”, μαζί με Έλληνες μαχητές και πράκτορες.
Κι ύστερα, στο Μοναστήρι, στην Πέτρα, στην Πελαγονία, επίσκοπος, αλλά και καθηγητής στη θεολογική και πατριωτική διδασκαλία στο ελληνικό γυμνάσιο, και μαζί στήριγμα του Ελληνισμού και συντονιστής των δικτύων των ελληνομακεδονικών οργανώσεων. Για να φτάσει, έμπειρος, άξιος, πλήρης σοφίας στο βασανισμένο Τόπο των Γρεβενών. Να τον στηρίξει, να τον υπηρετήσει, να τον αφυπνίσει, να τον καθαγιάσει με το αίμα του, να τον εξυψώσει.
Ως Γολγοθάς για εκείνον, ως Φως Απελευθέρωσης και Παραδείγματος για εμάς. Όρθιος και αποφασισμένος, αλλά γλυκύς, βαθυστόχαστος και προσηνής. Ατρόμητος και ήρεμος, ταγμένος στα ιδανικά του Έθνους, της Χριστιανικής Πίστης και του Ανθρωπισμού. Ανυποχώρητος στους Οθωμανούς κατακτητές, αλλά και φλογερός κήρυκας απέναντι στους δολοφονικούς ρουμανίζοντες και τις πληρωμένες αρπακτικές αλβανικές συμμορίες.
Αυτό το Δίκτυο θα οργανώσουμε: Γρεβενά, Ικόνιο, Κωνσταντινούπολη, Πέραν, Θεσσαλονίκη, Μοναστήρι -Bitola, με έδρα τα Γρεβενά. Για την ίδρυση του θα συνεργαστούμε με το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη, με την Εκκλησία της Ελλάδος και τη Μητρόπολη Γρεβενών. Θα συνεργαστούμε με τους αντίστοιχους συνδέσμους Ελλήνων ή ακόμα και κρυπτοχριστιανών στις πόλεις αυτές εκτός Ελλάδος, καθώς και με τις αντίστοιχες ενώσεις και συλλογικότητες του Μικρασιατικού και Προσφυγικού Ελληνισμού στην Ελλάδα και το Μοναστήρι (Bitola).
Θα συνεργασθούμε με αντίστοιχα Πανεπιστημιακά και Πνευματικά Ιδρύματα και καταξιωμένα στελέχη με βαθιά γνώση της πορείας και συνείδηση των προκλήσεων του Ελληνισμού. Στόχος μας θα είναι στο Δίκτυο να ενταχθούν σταδιακά και προσεγμένα, με ”όχημα” τον Αιμιλιανό και το μήνυμά του, τουλάχιστον, οι πόλεις όπου έζησε και έδρασε: Ικόνιο, Κωνσταντινούπολη, Πέραν, Μοναστήρι-Bitola.
To Δίκτυο θα αναπτύξει σταδιακά, καλοσχεδιασμένα και κατάλληλα οργανωμένα, έρευνες και μελέτες για την πορεία και τη δράση του Αιμιλιανού, αλλά και των Εκκλησιών, των Σχολείων, των κοινωνικών θεσμών, των συνεργατών του και των κάθε φύσεως ηγετικών παραγόντων, καθώς, επίσης, και των παραδόσεων, των δημιουργημάτων, των συνθηκών ζωής και λειτουργίας των κοινωνιών στον ευρύ αυτό γεωγραφικό χώρο, όπου υπήρξε η μακρά και πυκνή διαδρομή του, που στην ουσία της αντιπροσωπεύει την ιστορική διαδρομή του Ελληνισμού σε αυτόν το χώρο.
Η ανάπτυξη και λειτουργία του Δικτύου
Στην ετήσια επέτειο του μαρτυρίου του, θα πραγματοποιούνται στα Γρεβενά επίσημες τριήμερες (ή τετραήμερες) εκδηλώσεις του Δικτύου, όπου οι έρευνες, οι μελέτες και κάθε τι σχετικό θα παρουσιάζεται δημόσια και θα μεταδίδεται, θα κυκλοφορεί παγκόσμια. Παράλληλα, στα πλαίσια του ίδιου τριημέρου, θα περιλαμβάνονται προγραμματισμένες θεματικές πολιτιστικές εκδηλώσεις όλων των μορφών τέχνης, σχετικές με την προσωπικότητα, τη διαδρομή, τη δράση του Αιμιλιανού και των πρωταγωνιστών εκείνων των χρόνων. Στις άλλες πόλεις του Δικτύου, καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου, θα αναπτύσσονται πολλές άλλες συμπληρωματικές ή/και πρωτογενείς δράσεις και εκδηλώσεις.
Το Δίκτυο μπορεί στην πλήρη ανάπτυξη του, αξιοποιώντας τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες να απλώσει τη δράση και την επικοινωνία παντού στον Κόσμο και σε πολλαπλούς τομείς, διαμορφώνοντας, παράλληλα, ένα ευρύ και πολυεπίπεδο δίκτυο σχέσεων και ένα πολύμορφο αρχείο υλικών και δρώμενων. Το Δίκτυο για την πλήρη ανάπτυξη του θα κινηθεί δραστήρια για την οικονομική και παραγωγική στήριξή του, αξιοποιώντας κάθε πηγή πόρων (την ΕΕ, την ελληνική Διασπορά, του ελληνικό Κράτος, την Εκκλησία, του ιδιώτες χορηγούς, τους πολίτες), έχοντας πάντα πλήρη και απόλυτη δημόσια διαφάνεια των πόρων και της διαχείρισης τους.
Το Δίκτυο μπορεί να υποστηρίξει σχετικές παραγωγές (κινηματογραφικές, ντοκιμαντέρ, εικαστικές, μουσικές, λογοτεχνικές κλπ) και να δημιουργήσει βραβεία και επαίνους, όπως και να προωθήσει υψηλού επίπεδου μεταπανεπιστημιακές σπουδές. Το Δίκτυο θα διοικείται από 11μελές Συμβούλιο, του οποίου η τελική (σταδιακά αναπτυγμένη) σύνθεσή του πρέπει να περιλαμβάνει οπωσδήποτε έναν αντιπρόσωπο από κάθε Πόλη. Αυτή είναι η Πρόταση!