Γιατί ο Ερντογάν καρατόμησε τον κεντρικό τραπεζίτη

Με προεδρικό διάταγμα ο Ταγίπ Ερντογάν καθαίρεσε τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος είναι ο τέταρτος που απομακρύνεται μέσα σε λίγους μήνες, εν μέσω και της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την γείτονα. Ο Νάτζι Αγκμπάλ, πρώην υπουργός Οικονομικών, απομακρύνθηκε από τη θέση του και αντικαταστάθηκε από έναν έμπιστο άνθρωπο του Τούρκου προέδρου, τον Σαχάπ Καβτζίογλου. Ο Καβτζίολου είναι πρώην βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος και επικριτής της πολιτικής των υψηλών επιτοκίων, όπως ακριβώς και ο πολιτικός του προϊστάμενος.

Η καρατόμηση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας ανακοινώθηκε την επομένη της αύξησης του βασικού επιτοκίου στο 19%, για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, κίνηση που επικρότησαν οι αναλυτές. Όμως η ενέργεια αυτή είναι αντίθεση με την οικονομική κοσμοθεωρία του Τούρκου προέδρου για τα επιτόκια, την οποία όλοι οι οικονομικοί αναλυτές και οίκοι αξιολόγησης κατακρίνουν ως «ανορθόδοξη».

Ο Καβτζίογλου γίνεται ο τέταρτος διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας από το 2019, διαδεχόμενος τον Αγκμπάλ που είχε αναλάβει μόλις τον περασμένο Νοέμβριο. Ο Αγκμπάλ είχε τότε αναφερθεί στην αλγεινή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και σύμφωνα με τις πληροφορίες του τουρκικού τύπου, υπήρξε ένα έντονο επεισόδιο με τον υπουργό Οικονομικών και γαμπρό του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, σε σημείο που οι δύο άνδρες είχαν πιαστεί στα χέρια!

Η επανεμφάνιση Αλμπαϊράκ

Η παραίτηση Αλμπαϊράκ που ακολούθησε (και η επί πολλές συνεχείς μέρες “εξαφάνιση” του από την δημοσιότητα) χαρακτηρίστηκε ως ένα σημάδι ολικής στροφής της οικονομικής πολιτικής του Ερντογάν, έναντι της καταβύθισης της τουρκικής λίρας και του γενικότερου οικονομικού αδιέξοδου. Μετά τον διορισμό του Αγκμπάλ η τουρκική λίρα είχε ανακτήσει περίπου το 15% της συναλλαγματικής αξίας της έναντι του δολαρίου.

Μάλιστα οι πληροφορίες ήθελαν τον Αλμπαϊράκ να έχει πέσει σε δυσμένεια και λόγο εξωσυζυγικής σχέσης που φέρεται να διατηρούσε με γνωστή ηθοποιό. Οι σχετικές φήμες οργίασαν μετά την τηλεοπτική εμφάνιση του Αλμπαϊράκ με μαυρισμένο μάτι, όπου φημολογείται ότι είχε ξυλοκοπηθεί από τους σωματοφύλακες του πεθερού του!

Η εκλογή Μπάιντεν έμοιαζε επίσης να συνδέεται με την αποπομπή Αλμπαϊράκ, καθώς ο πρώην Τούρκος υπουργός Οικονομικών είχε στενές σχέσεις με το γαμπρό του Τραμπ και σύμβουλο του για την Μέση Ανατολή Τζάρεντ Κούσνερ, σχέσεις που ο διεθνής τύπος ονόμασε ως «η διπλωματία των γαμπρών».

Τελικώς η οικονομική στροφή του Τούρκου προέδρου αποδείχτηκε ως ένας ελιγμός τακτικής, παρόμοιο με αυτόν που χρησιμοποιεί στα διπλωματικά και πολεμικά μέτωπα που εμπλέκεται ο Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος εξακολούθησε να εκφράζει την προτίμηση του στα χαμηλά επιτόκια, αφήνοντας ελάχιστο περιθώριο για ελιγμούς στον  Αγκμπάλ.

Η δε επανεμφάνιση του Αλμπαϊράκ στην δημοσιότητα, από τα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου που έφτασε στο σημείο να απειλεί με μηνύσεις τους επικριτές του, όπως και τα θερμά λόγια του Ερντογάν προς το πρόσωπο του, ήταν ένα σημάδι της νέας στροφής του Τούρκου προέδρου, που σύντομα θα αναζητούσε ένα εξιλαστήριο θέμα στο πρόσωπο του αξιωματούχου που ο ίδιος είχε διορίσει.