Πινγκ-πονγκ με την πρόταση για συνομοσπονδία δύο κρατών

Ψέματα, τακτικισμοί, βυζαντινισμοί και στο βάθος αδράνεια στο Κυπριακό. Ο υπό κατάργηση κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, δήλωσε πως ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τον οποίο συνάντησε την περασμένη Παρασκευή στα Kατεχόμενα, του είπε πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κάνει λόγο για λύση δύο κρατών. Αυτό το ακούει για πρώτη φορά ο Ακιντζί; Ο Τσαβούσογλου το ανέφερε τούτο σε προηγούμενες επισκέψεις του στα Κατεχόμενα και ενώπιον των αρχηγών των τουρκοκυπριακών κομμάτων. Τότε ο Ακιντζί εξέφρασε διαφωνία και έκτοτε μπήκε στο ράφι.

Η αλήθεια είναι πως τόσο στο Κραν Μοντανά, τον Ιούλιο του 2017, όσο και τον περσινό Σεπτέμβρη, στη Νέα Υόρκη, σε συναντήσεις του Προέδρου Αναστασιάδη και του Τσαβούσογλου το σενάριο αυτό των δύο κρατών συζητήθηκε. Είναι αλήθεια πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συχνά-πυκνά αναφέρεται στο ενδεχόμενο αυτής της μορφής συμφωνίας. Αναφέρει δε πως θα προσπαθήσουμε και αυτή τη φορά -στο γνωστό πλαίσιο- και μετά πρέπει να «δούμε τι θα κάνουμε».

Η ιστορία των δύο κρατών είναι στο πεδίο των σκέψεών του. Είναι, πλέον, κοινό μυστικό. Γι’ αυτές τις συζητήσεις, για τα σενάρια της συνομοσπονδίας των δύο κρατών έχω γράψει στο παρελθόν ουκ ολίγες φορές, σε ανύποπτο χρόνο, πριν αρχίσει να κουβεντιάζεται ευρύτερα στο παρασκήνιο, όπως και δυο άλλοι συνάδελφοι σε άλλα ΜΜΕ (Διονυσίου και Παράσχος).

Συνεπώς, τα όσα κυκλοφορούν ως πληροφορίες για λύση συνομοσπονδίας δυο κρατών είναι υπαρκτό σενάριο που έχει συζητηθεί. Γιατί επανήλθε τώρα; Επέλεξε ο υπό κατάργηση κατοχικός ηγέτης, που έχει μπει στον πάγο του καθεστώτος Ερντογάν, να το θέσει για να αποκαταστήσει προφανώς τις σχέσεις του με το καθεστώς της Άγκυρας, από το οποίο τρώει πόρτα για τα μάτια του Οζερσάι; Είπε αυτό που του ανέφερε ο Τσαβούσογλου και το γνώριζε εδώ και καιρό, θέλοντας να καρφώσει τον Πρόεδρο και να μεταφερθεί η αντιπαράθεση στο γήπεδο των ελευθέρων περιοχών; Να αρχίσουν καβγάδες μεταξύ των Ελληνοκυπρίων;

Ροκανίζοντας τον χρόνο

Την ίδια ώρα, ο Ακιντζί φάνηκε πόσο έτοιμος είναι για συνομιλίες, που επανέλαβε αυτό που έχει πει και η Άγκυρα (και ο ίδιος): πως δεν μπορούν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις πριν τον Ιούνιο, διαψεύδοντας τον Άντρο Κυπριανού, ο οποίος φόρτωσε αυτή την απαίτηση στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Είναι σαφές πως η τουρκική πλευρά θέλει να ροκανίσει τον χρόνο αναμένοντας τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση και τα αποτελέσματα από τις γεωτρήσεις.

Είναι, όμως, ξεκάθαρο για την τουρκική πλευρά πως μια νέα προσπάθεια θα πρέπει να ξεκινήσει σε μια άλλη βάση, στη βάση μιας συνομοσπονδιακής λύσης. Αυτή είναι η προσέγγιση που διαχρονικά επιδίωκε, καθώς με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουν οι Τούρκοι τον έλεγχο ολόκληρου του νησιού. Το είπε από τα κατεχόμενα ο Τσαβούσογλου, ο οποίος ευνοεί τις άτυπες επαφές (όπως αυτή της Νέας Υόρκης και της Κωνσταντινούπολης).

Έθεσε όλα τα σενάρια: «Για μια λύση ομοσπονδίας και πάλι; Για λύση δύο κρατών ή για μια συνομοσπονδία ή για κάποια άλλη επιλογή; Πρώτα, πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε αυτό. Αυτό κάνουμε αυτή τη στιγμή. Ο στόχος των άτυπων επαφών μας με όλες τις πλευρές είναι αυτός. Μετά πρέπει να καθορίσουμε το πλαίσιο αυτού του πράγματος». Έχει, πάντως, δίκιο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης που αναφέρει πως η θέση της τουρκικής πλευράς για θετική ψήφο ή η ίση εκπροσώπηση δεν οδηγεί σε λειτουργικό κράτος. Το ζητούμενο είναι, μετά τις διαπιστώσεις, να παρουσιάζεται και διέξοδος.

Η ακολουθούμενη πολιτική από τη δεκαετία του ’70 έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο και έχει φορτώσει το Κυπριακό με πολλές στρεβλώσεις και μη λειτουργικές πρόνοιες. Το ζητούμενο είναι να μη συζητείται μια κακή λύση (που συζητείται επισήμως), ούτε μια εξίσου κακή, αυτή της συνομοσπονδίας δυο κρατών (που συζητείται ατύπως). Το ζητούμενο είναι να ανατραπούν τα κατοχικά δεδομένα και όχι να νομιμοποιηθούν.