Ιρανική πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ: Μια άλλη ανάγνωση

Συγκεκριμένα: Πρώτον, η πολυδιαφημισμένη αμερικανοισραηλινή αντιβαλλιστική ασπίδα αποδείχθηκε πως δεν είναι αδιαπέραστη: παρά το υψηλό ποσοστό κατάρριψης, το ιρανικό “ποσοστό επιτυχίας στόχων προτεραιότητας” ήταν σημαντικό. Δεύτερον, φάνηκε η ικανότητα του Ιράν να πλήξει κρίσιμους στόχους ακόμα και όταν έχει προειδοποιήσει την πιο προηγμένη αντιαεροπορική άμυνα.

Τρίτον, έγινε ορατός ο υποβιβασμός του ρόλου των αμερικανικών δυνάμεων στον Περσικό Κόλπο, αφού οι Σαουδάραβες, τα Εμιράτα και άλλοι ενημέρωσαν τις ΗΠΑ ότι δεν επέτρεψαν αμερικανικές επιχειρήσεις εναντίον του Ιράν από το έδαφος τους, Τέλος, τέταρτον, τα μη επανδρωμένα συστήματα, που είναι πολύ φθηνότερα από άλλα αμυντικά μέσα, φαίνεται ότι απειλούν πλέον την πρωτοκαθεδρία των αεροπορικών επιδρομών με επανδρωμένα αεροσκάφη.

Η στρατηγική υπομονή του Ιράν

Την 1η Απριλίου 2024, ισραηλινά μαχητικά F-35 βομβάρδισαν το ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, όπου μια ομάδα Ιρανών στρατιωτικών συσκέπτονταν με Σύριους και Ιρακινούς. Το αποτέλεσμα ήταν ο θάνατος τουλάχιστον 11 ανθρώπων (ανάμεσα τους και κάποιοι άσχετοι με τους ισραηλινούς στόχους). Το Ισραήλ είχε κάνει δύο σκέψεις: Πρώτον, ότι όπως με τις προηγούμενες περιπτώσεις (δολοφονίες Ιρανών επιστημόνων, αεροπορικές επιδρομές κατά ιρανικού εδάφους), και με το βομβαρδισμό του προξενείου δεν θα υπήρχε καμία αντίδραση από τη Δύση. Δεύτερον, θα προκαλούσε την υπερβολική αντίδραση του Ιράν που θα του έδινε τη ευκαιρία να εμπλέξει τις ΗΠΑ σε μια μεγάλη επίθεση στην πυρηνική υποδομή του.

Ως προς τη μη-αντίδραση της Δύσης, το Ισραήλ είχε δίκιο (εξάλλου, παραμένει ιστορικά η μόνη μικρή χώρα που επηρεάζει καταλυτικά τη πολιτική μιας παγκόσμιας υπερδύναμης). Όσον αφορά το Ιράν, αντί για την υπερβολική αντίδραση που απέβλεπε το Ισραήλ, χειρίστηκε τη κρίση με στρατηγική υπομονή.

Κατ’ αρχάς, το Ιράν έκανε κάτι το ασυνήθιστο που φανέρωσε τις διαθέσεις του. Έστειλε 72ωρη προειδοποίηση στις ΗΠΑ, και μέσω αυτών στο Ισραήλ, για την επερχόμενη επίθεση. Επειδή η μεροληπτική ανάμιξη των ΗΠΑ σε κάθε σημείο έντασης του Πλανήτη έχει πάρει τη μορφή φυσικού φαινομένου, ο Πρόεδρος Μπάιντεν συγκάλεσε άμεσα το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας στο Λευκό Οίκο, και όλοι μαζί παρακολουθούσαν λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις. Ήθελαν να εξασφαλίσουν ότι το Ισραήλ θα απέκρουε επιτυχώς την Ιρανική επίθεση και ότι η τελευταία δε θα οδηγούσε σε εκτός ελέγχου κλιμάκωση. Έστειλαν τον στρατηγό M.E. Kurilla στο Ισραήλ για να συντονίσει τις πολεμικές επιχειρήσεις, ενώ η παγκόσμιας εμβέλειας αντιβαλλιστική ασπίδα των ΗΠΑ, τμήμα του 5ου στόλου και εκατοντάδες συμμαχικά αεροσκάφη συμμετείχαν στις επιχειρήσεις.

Ο σχεδιασμός της επίθεσης από το Ιράν

Σε επίπεδο σχεδιασμού, το Ιράν οργάνωσε και πραγματοποίησε μια χρονοτοπικά συνδυασμένη αντεπίθεση σε τρία κύματα, που αιφνιδίασε τους πάντες. Όπως έγραψε το AlJazeera, στους λόγους παραίτησης του επικεφαλής της υπηρεσίας στρατιωτικών πληροφοριών του Ισραήλ, υποστράτηγου Aharon Haliva, συμπεριλαμβάνεται το ότι “απέτυχε να προβλέψει σωστά την ιρανική απάντηση”.

Το πρώτο κύμα ξεκίνησε με μπαράζ 170 Shahed drones που εκτοξεύτηκαν από πολλές κατευθύνσεις (κυρίως από Ιράν, αλλά επίσης από Ιράκ, Συρία και Υεμένη-Χούτις). Τα Shahed στόχευαν στη παραπλάνηση και κορεσμό της αεράμυνας και όχι στο χτύπημα κάποιου στόχου. Οι Ιρανοί γνώριζαν ότι ελάχιστα Shahed θα διαπερνούσαν την αμερικανο-ισραηλινή αεράμυνα, και ένας λόγος ήταν το σύστημα καθοδήγησης GPS που χρησιμοποιούν. Υπενθυμίζεται ότι πριν χρησιμοποιήσουν τα Shahed κατά της Ουκρανίας, οι Ρώσοι αφαίρεσαν τα συστήματα GPS που βασίζονται σε αμερικανικούς δορυφόρους και τα αντικατέστησαν με το δικό τους σύστημα καθοδήγησης GLONASS.

Οι Ρώσοι γνωρίζουν ότι οι Αμερικανοί κατά καιρούς παραπλανούν τα GPS συστήματα (είναι γνωστή η δήλωση Χόλμπρουκ σε Πάγκαλο για το τι θα έκαναν οι Αμερικανοί στο GPS των ελληνικών πυραύλων στη κρίση των Ιμίων). Οι Ιρανοί δεν έχουν ακόμα τροποποιήσει ανάλογα τα Shahed, και έτσι οι αμερικανοισραηλινοί, μπορούσαν να παραπλανήσουν το GPS σημαντικού ποσοστού των πολυάριθμών Shahed.

Στο δεύτερο κύμα, το Ιράν εκτόξευσε περίπου 30 υπερηχητικούς πυραύλους Paveh. Ο σκοπός τους ήταν να απασχολήσουν και, στο μέτρο του δυνατού, να εξουδετερώσουν τμήμα της ισραηλινής αεράμυνας (όπως αναφέρθηκε στα ΜΜΕ, έπληξαν τουλάχιστον δύο εκτοξευτές Iron Dome και ορισμένες άλλες εγκαταστάσεις εκτόξευσης πυραύλων).

Το τρίτο και κρισιμότερο κύμα των 120 βαλλιστικών πυραύλων Emad σχεδιάστηκε σε συνδυασμό με τα προηγούμενα δύο κύματα που αποσκοπούσαν να διασφαλίσουν, κατά το δυνατόν, ότι κάποιοι Emad θα φθάσουν σε τρεις στόχους προτεραιότητας: τις αεροπορικές βάσεις Nevatim και Negev, και τη Μονάδα πληροφόρησης IDF8200 (που λειτουργεί από κοινού με τη CIA). Από τις αεροπορικές βάσεις Nevatim και Negev είχαν απογειωθεί τα μαχητικά F-35 που χτύπησαν το ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό ενώ η Μονάδα IDF8200 καθοδήγησε την επίθεση. Ήταν λοιπόν ορθά επιλεγμένοι στόχοι, από στρατιωτική άποψη.

Οι τρεις στόχοι της επίθεσης από το Ιράν

Αυτοί οι τρεις στόχοι της ιρανικής επίθεσης είναι από τις πιο αυστηρά προστατευμένες τοποθεσίες παγκοσμίως —γεγονός που φαίνεται να έχει αγνοηθεί από τα ΜΜΕ. Και οι τρεις στόχοι συνδέονται με την αρχιτεκτονική αντιβαλλιστικών πυραύλων με έδρα το Κολοράντο των ΗΠΑ. Είναι επίσης μέρος της αμερικανικής βαλλιστικής αεράμυνας θεάτρου στη περιοχή της Μέσης Ανατολής που συνδέεται με το αμερικανικό BMDS (Ballistic Missile Defense System) μέσω των αντιτορπιλικών Aegis που διαθέτουν τα ραντάρ X-Band AN/TPY-2 (Army-Navy/Transportable Radar Surveillance) και OTH (Over-The-Horizon) που κατευθύνουν τη κατάρριψη βαλλιστικών πυραύλων που έρχονται από όλες τις κατευθύνσεις.

Επιπλέον, αυτοί οι τρεις στόχοι έχουν διαστρωματώσεις αντιβαλλιστικής άμυνας που περιλάμβαναν τα αμερικανικά Patriot και THAAD, τα ισραηλινά συστήματα Arrow 2 και 3, το μεσαίου βεληνεκούς David’s Sling, και το τακτικό αμυντικό σύστημα Iron Dome (που για χρόνια είναι πολύ αποτελεσματικό στην κατάρριψη πυραύλων της Χαμάς και της Χεζμπολάχ).

Εν ολίγοις, το Ισραήλ διαθέτει την καλύτερη παγκοσμίως γκάμα πολυεπίπεδων συστημάτων αεράμυνας με τελευταίας τεχνολογίας αισθητήρες ενσωματωμένους στην ολική αρχιτεκτονική αμυντικών συστημάτων των ΗΠΑ.

Είναι αξιοσημείωτο ότι το αφήγημα των συστημικών ΜΜΕ επικεντρώθηκε στο ότι η ιρανική επίθεση υπήρξε αποτυχημένη αφού, κατά τις εκτιμήσεις τους, περίπου 97% των drones και πυραύλων καταρρίφθηκαν ή κατέπεσαν. Αυτή η απλοϊκή προσέγγιση συγχέει το “ποσοστό κατάρριψης,” που περιλαμβάνει πυραύλους και drones που έχουν βασικό σκοπό την παραπλάνηση, κορεσμό και εξουδετέρωση της αεράμυνας, με το (πολύ σημαντικότερο) “ποσοστό επιτυχούς στόχευσης,” που περιλαμβάνει μόνο πυραύλους που επικεντρώνονται σε στόχους προτεραιότητας και ένα ποσοστό τους πετυχαίνει. Στο πλαίσιο του συνδυασμένου τρικυματικού σχεδιασμού του, παρά το μεγάλο ποσοστό κατάρριψης, το Ιράν είχε πολύ καλό ποσοστό επιτυχούς στόχευσης όσον αφορά τις στρατιωτικές προτεραιότητες του. Για παράδειγμα, από τους 7 βαλλιστικούς πυραύλους που κατά τον Ιρανικό σχεδιασμό είχαν στόχο προτεραιότητος την αεροπορική βάση Nevatim, αποδεδειγμένα πέτυχαν το στόχο τους οι 5, ποσοστό επιτυχίας 5:7.

Παρομοίως, 4 βαλλιστικοί πύραυλοι κτύπησαν την αεροπορική βάση Negev, δεύτερος στόχος προτεραιότητας του Ιράν. Αυτό το γεγονός θα πρέπει να ανησυχήσει τους στρατιωτικούς σχεδιαστές του Ισραήλ, των ΗΠΑ και των νατοϊκών συμμάχων τους. Το πολυστρωματικό αμερικανικο-ισραηλινό αντιβαλλιστικό σύστημα δοκιμάστηκε και αποδείχθηκε ότι δεν είναι αδιαπέραστο από συνδυασμένες πολυκυματικές επιθέσεις. Αυτό που μετράει δεν είναι η κατάρριψη ξεπερασμένης τεχνολογίας drones κορεσμού αλλά η αποτροπή πλήξης κρίσιμων στόχων από βαλλιστικούς πυραύλους.

Η διαπερατότητα του αντιβαλλιστικού συστήματος

Επιπλέον, η διαπερατότητα του αντιβαλλιστικού συστήματος ίσως ήταν ένας ανασταλτικός παράγοντας που περιόρισε την ισραηλινή απάντηση και την αμερικανική προθυμία να την υποστηρίξει: παρά την προειδοποίηση, παρά την πιο εξελιγμένη και πυκνή αεράμυνα, παρά την ολική κάλυψη που παρείχαν οι αισθητήρες τεχνολογία αιχμής, παρά το μεγάλο αριθμό υπερσύγχρονων μαχητικών, κάποιοι ιρανικοί πύραυλοι κατάφεραν να περάσουν.

Αυτή είναι μια σημαντική εξέλιξη που πηγαίνει πολύ μακρύτερα από τη σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ. Η τακτική αεροπορική ισχύς φαίνεται να καταλαμβάνει ολοένα και περισσότερο τη δεύτερη θέση σε σχέση με την πυραυλική ισχύ. Η Ελλάδα πρέπει να δώσει τη δέουσα προσοχή και να ενσωματώσει την πυραυλική ισχύ στον αμυντικό σχεδιασμό της και στο προγραμματισμό της για απόκτηση νέων όπλων (για τον επιπλέον λόγο ότι κοστίζει πολύ λιγότερο από άλλα πολεμικά μέσα).