Αρχίζει η κούρσα για την κατάληψη των κοινοτικών αξιωμάτων

Διαθέσεις για στρατηγική συζήτηση επί του μέλλοντος της ευρωπαϊκής ενοποίησης, σε μία φάση εντονότερων εσωτερικών αμφισβητήσεων και οξύτερων διεθνών ανταγωνισμών, μπορεί να μην περισσεύουν, όμως για την κατανομή των κοινοτικών αξιωμάτων την επόμενη πενταετία οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπήκαν σε κίνηση προτού καλά καλά ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ευρωεκλογών.

Η αποψινή άτυπη σύνοδος κορυφής των “28” στις Βρυξέλλες σηματοδοτεί την έναρξη της σχετικής κούρσας – όμως για κάποιους, όπως λ.χ. ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ που είχαν δείπνο εργασίας τη Δευτέρα στο Μέγαρο των Ηλυσίων, οι ζυμώσεις έχουν ήδη ξεκινήσει.

Πώς θα κατανεμηθούν τα χαρτοφυλάκια της Κομισιόν, αρχής γενομένης από την προεδρία; Ποιοι θα είναι οι επόμενοι πρόεδροι του Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου και ποιος ο Ύπατος Εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής; Πώς διαπλέκεται η διαπραγμάτευση αυτή με την διαδοχή του Μάριο Ντράγκι στο πηδάλιο της ΕΚΤ το φθινόπωρο;

Τα ερωτήματα αυτά θα πρέπει να απαντηθούν σε ένα τοπίο περισσότερο περίπλοκο από την άποψη των συσχετισμών στο νέο Ευρωκοινοβουλίο, όπου δεν υφίστανται πλέον οι αριθμητικές (ίσως ούτε και οι πολιτικές) προϋποθέσεις για την συνέχιση του “μεγάλου συνασπισμού” ΕΛΚ και Σοσιαλιστών. Οι Φιλελεύθεροι, ενισχυμένοι από τον En Μarche του Μακρόν, αποτελούν τον μεγάλο ρυθμιστή, οι Πράσινοι προβάλλουν ως ανερχόμενη δύναμη, ενώ οι ευρωσκεπτικιστές πάσης αποχρώσεως αποτελούν έναν ισχυρό παίκτη που θα πρέπει είτε να κατευνασθεί είτε να περιθωριοποιηθεί.

Στις συνήθεις ισορροπίες που θα πρέπει να τηρηθούν μεταξύ Βορρά και Νότου, μεγάλων και μικρών κρατών, παλαιότερων και νεότερων μελών, έρχεται να προστεθεί η μεγαλύτερη ευαισθησία για την αντιπροσώπευση των φύλων, αλλά και η μάχη για την επαναβεβαίωση της πρωτοκαθεδρίας του Συμβουλίου έναντι του Ευρωκοινοβουλίου.

Οι διαδικασία των Spitzenkandidaten, δηλ. της επιλογής του προέδρου της Κομισιόν από τους επικεφαλής των ψηφοδελτίων των πολιτικών ομάδων, επιβλήθηκε πολιτικά από το Ευρωκοινοβούλιο το 2014, χωρίς να είναι τυπικά δεσμευτική – και αυτό ο Μακρόν δεν χάνει την ευκαιρία να το υπενθυμίζει. Εξ ου και ο Μάνφρεντ Βέμπερ, Spitzenkadidat του ΕΛΚ, βλέπει να σχηματίζεται εναντίον του ένα μέτωπο από όσους, με πρώτους τους Φιλελεύθερους, προσβλέπουν σε ένα περισσότερο “ανοικτό παιχνίδι”.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που ανήκουν στο ΕΛΚ θα πραγματοποιήσουν πριν την αποψινή σύνοδο ξεχωριστή συνάντηση για να συντονίσουν τη στάση τους. Όμως είναι μόλις 9 επί συνόλου 28 – με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν σε ρόλο “μαύρου προβάτου” και τον Αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς να έχει μόλις χάσει κοινοβουλευτική πρόταση δυσπιστίας. Αντίθετα, Φιλελεύθεροι και Σοσιαλιστές αθροίζουν 15 ηγέτες.

Αποτελεί κοινό μυστικό ότι ο Μακρόν θα ήθελε να δει πρόεδρο της επόμενης Κομισιόν τον συμπατριώτη του Μισέλ Μπαρνιέ, κεντροδεξιό πρώην επίτροπο ο οποίος ηγήθηκε τον διαπραγματεύσεων με το Λονδίνο για το Brexit και έχει υψηλή αποδοχή. Αντίστοιχα, ο χθεσινός φιλοξενούμενος του Ελυζέ Πέδρο Σάντσεθ θεωρεί ότι αντιστοιχεί στη χώρα του είτε ένα σημαντικό οικονομικό χαρτοφυλάκιο είτε η θέση του Ύπατου Εκπροσώπου, την οποία θα μπορούσε να καταλάβει ο Σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου και νυν υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Ζοζέπ Μπορέλ. Κάτι τέτοιο θα προσέκρουε ωστόσο στην υποψηφιότητα για την ίδια θέση του Spitzenkandiodat των Σοσιαλιστών, νυν πρώτου αντιπροέδρου της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς. Η πιθανότητα κατάληψης της προεδρίας του Συμβουλίου από τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε δημιουργεί για τον συμπατριώτη του Τίμερμανς ένα πρόσθετο πρόβλημα.

Σε αυτά πρέπει να προστεθεί η αξίωση του ηγέτη της Λέγκας στην Ιταλία, Ματέο Σαλβίνι, για ανάθεση ισχυρού οικονομικού χαρτοφυλακίου σε Ιταλό. Είναι αμφίβολο εάν θα βρει συμμάχους, πόσο μάλλον που προκαλεί τις Βρυξέλλες ερμηνεύοντας τις ευρωεκλογές ως εντολή αλλαγής των δημοσιονομικών κανόνων.