11η Σεπτεμβρίου 2001: Η προειδοποίηση και η δολοφονία του Μασούντ

Κάποια γεγονότα είναι τόσο σημαντικά που όλοι θυμόμασταν ακριβώς που βρισκόμασταν εκείνη την ημέρα που διαδραματίστηκαν καθώς και τι κάναμε. Ένα από αυτά είναι η 11η Σεπτεμβρίου 2001, όταν έντρομος ο πλανήτης έβλεπε τους δίδυμους πύργους να φλέγονται και μετά να καταρρέουν σαν πύργοι από τραπουλόχαρτα. Για εκείνο το τρομοκρατικό πλήγμα είχε προειδοποιήσει ο ηγέτης της Βόρειας Συμμαχίας στο Αφγανιστάν Αχμέντ Σαχ Μασούντ.

Οι περισσότεροι, όμως, δεν είχαν καταλάβει αρχικά ότι πρόκειται για ένα γεγονός που θα αλλάξει τον τρόπο που ζούμε, που ταξιδεύουμε και συναλλασσόμαστε. Κι όμως, στην Ελλάδα υπήρχαν άνθρωποι που όχι απλά δεν εντυπωσιάστηκαν, αλλά σε ένα βαθμό ανέμεναν μία εντυπωσιακή τρομοκρατική επίθεση! Το 1997-99 εργαζόμουν ως επικεφαλής μιας ομάδας επιστημόνων και δημοσιογράφων, που θέλαμε να ιδρύσουμε την πρώτη ηλεκτρονική εφημερίδα στην Ελλάδα. Οι δυσκολίες ήταν τεράστιες επειδή η τεχνολογία της εποχής δεν βοηθούσε και πολλοί δημοσιογράφοι αποστρέφονταν τους υπολογιστές.

Τελικά, 40 άνθρωποι ξεκίνησαν αυτή την τρελή ιδέα το καλοκαίρι 1999. Αντιλαμβανόμενοι πλήρως ότι το Αιγαίο ως περιοχή θα διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο, ονομάσαμε την ηλεκτρονική εφημερίδα AegeanTimes.gr! Πριν την επίσημη πρώτη, ψάχναμε “βαριά θέματα”, όπως τα πετρέλαια στο Αιγαίο και πτυχές των ελληνοτουρκικών. Η έρευνά μας προκάλεσε το ενδιαφέρον κρατικών υπηρεσιών!

Για την Ελλάδα, δεν ήμασταν καν ΜΜΕ. Για δε την εφορία δεν υπήρχε καν ΚΑΔ για να εντάξουμε την δραστηριότητά μας. Η πρώτη δημοσίευση της έρευνάς μας για τα πετρέλαια πραγματοποιήθηκε τμηματικά την άνοιξη του 2001. Τότε δέχτηκα στα γραφεία μας στην Συγγρού ένα τηλεφώνημα από κορυφαίο αξιωματικό του Λιμενικού, ο οποίος ζήτησε να με συναντήσει. Νόμιζα ότι ήθελε να μιλήσουμε για την δημοσιογραφική μας έρευνα. Έκανα λάθος!

«Αυτόν εδώ τον γνωρίζεις»; Με αυτήν την ερώτηση ξεκίνησε η συζήτησή μας, με μια φωτογραφία ενός γενειοφόρου που φορούσε σαρίκι και είχε σκληροτράχηλα χαρακτηριστικά! «Ποιος είναι αυτός, δεν μου λέει τίποτα» απάντησα. «Είναι ο Αχμέντ Σαχ Μασούντ! Ο ηγέτης της Βόρειας Συμμαχίας και των Χαζαρά στο Αφγανιστάν που μάχεται τους Ταλιμπάν», μου ανταπάντησε. Σχεδόν δυσανασχέτησα που σπαταλούσα τον χρόνο μου για κάποιον που πολεμούσε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.

Η συζήτησή μας κράτησε δύο ώρες, και κατέληξε με την εξής φράση του: «στο επόμενο διάστημα θα συμβεί κάτι πολύ κακό, το οποίο εκτός ότι θα φέρει μεγάλα δεινά στον πλανήτη, θα επηρεάσει και την Ελλάδα για πολλά χρόνια. Ο μόνος που μπορεί να βοηθήσει είναι ο Μασούντ. Πρέπει να ασχοληθείτε με το Αφγανιστάν. Πρέπει να βοηθήσουμε τον πολέμαρχο Μασούντ πριν τον σκοτώσει ο Οσάμα μπιν Λάντεν και η Αλ Κάιντα. Έρχεται κάτι πολύ μεγάλο και η Ελλάδα πρέπει να είναι προετοιμασμένη», ήταν τα τελευταία λόγια του πριν φύγω!

Τα πρώτα δημοσιεύματα

Πολύ πριν από εκείνη τη συνάντηση, μια ερευνητική ομάδα ασχολούνταν με την τρομοκρατία και την ασφάλεια στην Ελλάδα, κυρίως για την δράση των οργανώσεων 17 Νοέμβρη, ΕΛΑ και άλλων. Μπορεί τα λόγια του αξιωματικού να μην με είχαν πείσει, αλλά το άγχος που εξωτερίκευε με ώθησαν να εγκαταλείψουμε για λίγο τις έρευνες για το πετρέλαιο και να ασχοληθούμε με την δράση της Aλ Κάιντα, του Κάρλος και κυρίως του τρομοκράτη Σαμπρί αλ Μπάνα, γνωστού ως “Αμπού Νιντάλ”. Βλέπετε η Ελλάδα είχε πολλά θύματα από τρομοκρατικές επιθέσεις, όπως στο “City of Poros” και στο Κάϊρο.

Όσο ψάχναμε την υπόθεση, τόσο μπαίναμε στο νόημα. Γρήγορα, καταλάβαμε ότι αν υπήρχε ένας άνθρωπος που μπορούσε να σταματήσει τις τρομοκρατικές επιθέσεις που έρχονταν από το Αφγανιστάν, αυτός ήταν πράγματι ο ηγέτης της Βόρειας Συμμαχίας, ο Μασούντ. Αρχές καλοκαιριού του 2001, δημοσιεύσαμε άρθρα για την εγχώρια και διεθνή τρομοκρατία στους AegeanTimes, τα οποία είχαν απήχηση.

Αποφασίσαμε, λοιπόν, μετά τον Δεκαπενταύγουστο του 2001 να δημοσιεύσουμε τρία μέρη της δημοσιογραφικής μας έρευνας. Στο πρώτο παρουσιάσαμε το Αφγανιστάν, την ιστορία και την στρατηγική του θέση, καθώς και τα κόμματα και τις φυλές που αντιμάχονταν εκεί. Δημοσιεύσαμε σκληρές φωτογραφίες από σφαγές στον εκεί εμφύλιο που σοκάρισαν. Μετά από τρεις μέρες, παρουσιάσαμε χάρτες με τις μυστικές διαδρομές και τα περάσματα που χρησιμοποιούσαν τότε τα κυκλώματα των δουλεμπόρων και τα κόστη που πληρώνουν οι Αφγανοί στο κύκλωμα του trafficking για να φτάσουν στην Τουρκία κι από εκεί στα νησιά του Αιγαίου.

Ο Μασούντ το αντίπαλο δέος

Την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου 2001, δημοσιεύσαμε άρθρο για τον καταζητούμενο από τις ΗΠΑ τρομοκράτη, με την μεγαλύτερη επικήρυξη στην ιστορία (5.000.000 δολάρια), τον Οσάμα μπιν Λάντεν. Παρουσιάσαμε την Αλ Κάιντα, με τις διασυνδέσεις της σε πολλές χώρες, καθώς και τα 25 ηγετικά της στελέχη με τις φωτογραφίες και το ιστορικό τους. Στο τέλος, παρουσιάσαμε το αντίπαλο δέος της Αλ Κάιντα και των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, τη Βόρεια Συμμαχία και τον ηγέτη της Μασούντ.

Ο “Λέων του Παντζσίρ”, ή αλλιώς ο “Ναπολέων του Αφγανιστάν”, ήταν ο μόνος που μπορούσε να ανατρέψει ό,τι κυοφορείτο εκεί. Και ο μόνος που αντέδρασε όταν την περίοδο εκείνη ο Οσάμα μπιν Λάντεν, σε σπάνιο μήνυμά του είχε πει προς την Δύση, ότι «στο αμέσως επόμενο διάστημα θα γίνετε μάρτυρες ενός μεγάλου καταστροφικού χτυπήματος κατά των Σταυροφόρων».

Αρχίζοντας να κατανοώ τα συμβαίνοντα στο Αφγανιστάν, αποφάσισα μετά από σκέψη να βρω τρόπο να επικοινωνήσω με τον Μασούντ. Το κατάφερα και από τις δύο συνομιλίες μας κατάλαβα ότι είχαν βάλει σκοπό να τον δολοφονήσουν. Μία μεγάλη τρομοκρατική επίθεση κατά της Δύσης, όπως απειλούσε ο Οσάμα μπιν Λάντεν θα ενίσχυε πολιτικά τον Μασούντ. Γι’ αυτό και ο αρχηγός της Αλ Κάιντα ήθελε να τον σκοτώσει. Είχε πραγματοποιήσει τουλάχιστον τέσσερις απόπειρες, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Η δολοφονία πριν την 11η Σεπτεμβρίου

Την Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 2001 δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον Έλληνα αξιωματικό του Λιμενικού που μου είχε ζητήσει να συναντηθούμε. «Ο Μασούντ είναι νεκρός. Δέχτηκε επίθεση από καμικάζι δολοφονίας που προσποιούνταν τους δημοσιογράφους και είχαν βόμβα μέσα σε κάμερα», μου ανακοίνωσε. Την ίδια μέρα, επανέφερα στους AegeanTimes το βιογραφικό του Μασούντ με ένα άρθρο που εξηγούσε τα δεινά που έρχονται μιας και ο Οσάμα μπιν Λάντεν πλέον δεν είχε αντίπαλο. Δεν περίμενα, όμως, την ταχύτητα που θα εξελιχτούν τα γεγονότα!

Την Δευτέρα, είχα μεταβεί στο πατρικό μου στην Μυτιλήνη. Την Τρίτη, 11 Σεπτεμβρίου 2001, καθώς έβλεπα τηλεόραση, το κανονικό πρόγραμμα διεκόπη για να μεταδοθεί έκτακτο δελτίο ειδήσεων για την επίθεση στον πρώτο Πύργο! Οι πρώτες ανταποκρίσεις από διεθνή πρακτορεία, μιλούσαν για επιθέσεις Παλαιστίνιων! Αμέσως κάθισα και έγραψα ένα άρθρο με τίτλο “Οσάμα μπιν Λάντεν μυρίζει η επίθεση στις ΗΠΑ”, πριν καν πέσουν οι Πύργοι! Η πεποίθησή μου είναι ότι αν ζούσε ο Μασούντ δεν θα είχε συμβεί η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους και στο Πεντάγωνο. Και η ιστορία του Αφγανιστάν θα είχε γραφτεί πολύ διαφορετικά.

Όπως ήταν φυσιολογικό, τα μεταναστευτικά ρεύματα αυξήθηκαν και εκείνο τον χειμώνα οι 60 Αφγανοί που υπήρχαν στην Λέσβο υπερδεκαπλασιάστηκαν. Ο τότε νέος δήμαρχος Μυτιλήνης, μου πρότεινε το 2002 την θέση του Ειδικού Επιστημονικού Συνεργάτη, με αρμοδιότητα, μεταξύ άλλων, και το μεταναστευτικό. Η προσωπική ενασχόληση με οδήγησε στο να ασχοληθώ επισταμένα με το γεγονός ότι η 9η Σεπτεμβρίου που δολοφονήθηκε ο Μασούντ κηρύχθηκε, μετά την ανατροπή των Ταλιμπάν, ημέρα εθνικού πένθους στο Αφγανιστάν. Το δε τραγούδι “Watan”, που αφιερώθηκε στην μνήμη του, είναι το μουσικό έργο “Ο Αντώνης” του Μίκη Θεοδωράκη! Ναι, σωστά διαβάσατε και το αφήνω εδώ:

Στην μνήμη λοιπόν του Μασούντ, παραθέτω, 21 χρόνια μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, την συγκεκριμένη μαρτυρία. Για την ιστορία, ο γιος του Μασούντ, όταν τον καλοκαίρι του 2021 έπεσε η Καμπούλ μετά την επέλαση των Ταλιμπάν, αποπειράθηκε να επαναλάβει την αντίσταση του πατέρα του στο Παντσίρ, χωρίς όμως επιτυχία…