Πώς μπορεί η Ελλάδα να κερδίσει από συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας για F-16

Μια νέα καμπάνια της ελληνικής ομογένειας στις ΗΠΑ βρίσκεται προ των πυλών, με αντικείμενο την απαγόρευση πώλησης στην Τουρκία 40 καινούργιων μαχητικών F-16 της πιο προηγμένης έκδοσης (Block 70/72 – τα ελληνικά F-16V), μαζί με συλλογές αναβάθμισης άλλων 80 της τουρκικής αεροπορίας. Σ’ αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με την ανάγκη εκπόνησης εναλλακτικής στρατηγικής, ένα σχέδιο Β, σε μία ενδεχόμενη συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας.

Εφόσον η βούληση της αμερικανικής κυβέρνησης στο ανώτατο επίπεδο είναι εκπεφρασμένη υπέρ της ικανοποίησης του τουρκικού αιτήματος, αφενός δεν πρέπει να αφεθεί τίποτα στην τύχη, αφετέρου ελληνικός στόχος δεν πρέπει να είναι αμιγώς η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη χρονική καθυστέρηση. Διότι αυτό συνιστά ηττοπαθή στρατηγική. Η πανίσχυρη Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας όπου επικεφαλής είναι ο φιλέλληνας γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ, έχει όντως αποδειχθεί ένα δύσκολα παρακάμψιμο εμπόδιο από το καθεστώς Ερντογάν. Εκεί “βρίσκουν τοίχο” τα γεωστρατηγικής εμπνεύσεως επιχειρήματα των Τούρκων, τα οποία ως στόχο έχουν να νομιμοποιήσουν την “τουρκική διαφορετικότητα”.

Οι Τούρκοι επιχειρούν τη νομιμοποίηση της επιθυμίας τους να διατηρούν προνομιακές σχέσεις με τη Ρωσία, με το επιχείρημα ότι αυτό είναι τελικά προς το συμφέρον του ΝΑΤΟ. Ένα δικαίωμα, όμως, το οποίο επιφυλάσσουν αποκλειστικά για τον εαυτό τους. Αποκρύπτουν ότι η αναγνώριση του ίδιους δικαιώματος σε όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ θα οδηγούσε στην πράξη στην εκ των έσω αποσάθρωση του Ατλαντικού Συμφώνου και ακύρωση του ρόλου του!

Η ομογένεια, με άξονα την οργάνωση HALC (Hellenic-American Leadership Council), επιθυμεί να κεφαλαιοποιήσει την επιτυχή καμπάνια εξοβελισμού της Τουρκίας από το πρόγραμμα του μαχητικού πέμπτης γενιάς F-35 Lightning II της Lockheed Martin. Η επιτυχής έκβαση εκείνου του εγχειρήματος στηρίχθηκε όμως στην εξόφθαλμη επιχειρησιακή ασυμβατότητα της συνύπαρξης στο τουρκικό οπλοστάσιο του συγκεκριμένου μαχητικού, με το ρωσικό σύστημα αντιαεροπορικής και αντιβαλλιστικής προστασίας μακρού βεληνεκούς S-400 Triumf.

Το πανίσχυρο ραντάρ του συστήματος θα μπορούσε να αποκρυπτογραφήσει απόρρητες παραμέτρους της επιχειρησιακής αξιοποίησης του αεροσκάφους, βοηθώντας τους αντιπάλους του να αποκτήσουν κρίσιμα στοιχεία, τα οποία θα βοηθούσαν τη σταδιακή ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων και τακτικών αντιμετώπισής του. Το πρόβλημα ήταν τόσο αυταπόδεικτο, ώστε καμία γεωπολιτική σκοπιμότητα δεν θα επέτρεπε στο Πεντάγωνο να κάνει τα στραβά μάτια.

Οι ελιγμοί της Τουρκίας

Κι αν προς το παρόν η προοπτική απαλλαγής των Τούρκων από τους S-400 δεν μοιάζει κοντινή, χωρίς όμως να αποκλείεται κάποιος τουρκικός αιφνιδιασμός, η υπόθεση των F-16 είναι διαφορετική. Αφενός δεν συνδέεται με τον ίδιο τρόπο με την κατοχή των S-400. Αφετέρου σε περίπτωση απαλλαγής της Τουρκίας από το σύστημα, θεωρητικά το πρόβλημα θα ήταν ευρύτερο, καθώς θα ήγειρε ζήτημα ολικής τουρκικής επαναφοράς στο πρόγραμμα του F-35.

Τέτοια εξέλιξη θα εξυπηρετούσε τόσο το συμφέρον της κατασκευάστριας εταιρίας όσο και της αμερικανικής οικονομίας. Κατά συνέπεια, το έργο της ομογένειας θα γινόταν απείρως δυσκολότερο. Η προσπάθεια θα μετατρεπόταν σε μάχη οπισθοφυλακής, υπό δυσμενείς όρους. Παράλληλα, δεν πρέπει να υποτιμηθεί το γεγονός ότι οι φτωχές πολιτικά επιδόσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν στο εσωτερικό των ΗΠΑ, εκτοξεύουν τις πιθανότητες απώλειας των ενδιάμεσων εκλογών από τους Δημοκρατικούς. Τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγές στην πανίσχυρη Επιτροπή, της οποίας προΐσταται ο γερουσιαστής Μενέντεζ.

Το ρεαλιστικό ζητούμενο για την Ελλάδα δεν μπορεί να είναι ο αποκλεισμός της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. Η επιτυχής προώθηση μιας στρατηγικής εξαρτάται κυρίως από την “εξωτερική νομιμοποίηση” που απολαμβάνει, πέραν της εσωτερικής. Αυτή τη στιγμή είναι η ίδια η Τουρκία που προσφέρει γενναιόδωρα στην Ελλάδα… σκοινί να την κρεμάσει στην Ουάσινγκτον. Η κατάσταση θα μεταβαλλόταν επί το δυσμενέστερο εάν οι Τούρκοι αποφάσιζαν να εγκαταλείψουν τους S-400. Η Ελλάδα οφείλει να είναι πανέτοιμη και γι’ αυτό το ενδεχόμενο. Διότι τα δεδομένα μπορούν να μεταβληθούν άρδην. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνεργαστεί με την ομογενειακή οργάνωση στην εκπόνηση εναλλακτικής στρατηγικής και να την υποστηρίξει. Όχι να παρακολουθεί παθητικά τις ενέργειες του HALC… προσευχόμενη να αποδειχθούν αποτελεσματικές.

Όλα αυτά τα δεδομένα είναι που υπαγορεύουν την ανάγκη εκπόνησης ενός ευέλικτου σχεδίου Β. Κρίσιμης σημασίας θα ήταν βέβαια και η επιλογή του κατάλληλου χρονικού σημείου μετάπτωσης από το πρώτο σχέδιο στο εναλλακτικό. Εκτίμηση του υπογράφοντος είναι ότι η συζήτηση επί τη βάσει του εναλλακτικού σχεδίου θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα. Διότι ενισχύεται η νομιμοποίηση της πολιτικής της Ελλάδας όταν δεν είναι αμιγώς αντιτουρκική, αλλά επιδεικνύει ότι συνυπολογίζει τη σημασία του “τουρκικού οικοπέδου” για το ΝΑΤΟ.

Ανταλλάγματα για την Ελλάδα

Η πρόταση που κατατίθεται εδώ, είναι να επεξεργαστεί η Ελλάδα ανταλλάγματα, τα οποία θα της επέτρεπαν να άρει την έμπρακτη ένστασή της στην προμήθεια των F-16 Block 70/72 από την τουρκική Αεροπορία. Ανταλλάγματα που θα της επέτρεπαν να διατηρήσει το προβάδισμα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο που είναι και το πραγματικό ζητούμενο. Όσο κακόπιστος και να είναι κανείς απέναντι στην Ελλάδα, δεν μπορεί να επιχειρηματολογήσει πειστικά ότι καταχράται τη στρατιωτική ισχύ και δεν τη χρησιμοποιεί αμιγώς για λόγους αποτροπής.

Η ελληνική Αεροπορία έχει δηλώσει την επιθυμία της να περάσει στην πέμπτη γενιά μαχητικών αεροσκαφών, εντάσσοντας στο οπλοστάσιό της το μαχητικό F-35A Lightning II. Αυτό πρέπει να τονιστεί, καθώς τον πρώτο και τελευταίο λόγο για τον τρόπο κάλυψης των επιχειρησιακών αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων πρέπει να τον έχουν τα αρμόδια επιτελεία. Μπορεί να δηλώνεται αρμοδίως ότι αυτό γίνεται, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι εφαρμόζονται… “παραλλαγές της πεπατημένης” που ισχύει στα σοβαρά κράτη.

Δεν είναι λίγες οι φορές που τα επιτελεία διατάχθηκαν να ετοιμάσουν τη συνοδευτική χαρτούρα που αφορά μια εξοπλιστική προμήθεια εκ των υστέρων, όταν αυτή είχε αποφασιστεί εσπευσμένα με το περιώνυμο γεωπολιτικό κριτήριο! Όταν όμως προβλέπονται εκ του νόμου συγκεκριμένες διαδικασίες, εάν η στρατιωτική ηγεσία δεν φροντίσει να προσκομίσει τα κατάλληλα έγγραφα (εισηγητικές εκθέσεις, εγκρίσεις ανωτάτων οργάνων κ.λπ.) με τις κατάλληλες ημερομηνίες, θα καταλήξει στον εισαγγελέα.

Ενώπιον δε της Δικαιοσύνης, έχει αποδειχθεί ότι η δικαιολογία “ήταν εντολή της πολιτικής ηγεσίας”, απλώς δεν επαρκεί. Διότι ουδείς νόμος γράφει ότι είναι νόμιμο να παρανομείς, επειδή σου το ζήτησε οποιοσδήποτε πολιτικός προϊστάμενος, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, έχει φροντίσει να ξεμπλέξει τον εαυτό του με την παραγραφή κάθε αδικήματος στην πενταετία. Γι’ αυτό πλέον τις τελικές συμβάσεις τις φέρνουν τα τελευταία χρόνια στη Βουλή και ψηφίζουν νόμους! Διότι με τον τρόπο αυτό νομιμοποιείται μια παράνομη διαδικασία, τη στιγμή μάλιστα που ο εν ισχύ νόμος έχει ψηφιστεί από τους ίδιους τους παρανομούντες! Το δε «εθνικά επείγον» δεν προσφέρεται ως φάρμακα «διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν», όπως αναφέρει και το Ιερό Ευαγγέλιο (Ματθαίος Δ’ 23, Θ’ 35 και Ι’ 1). Κλείνει η παρένθεση.

Μία συμφωνία win-win

Εφόσον λοιπόν θεωρείται δεδομένο ότι η Πολεμική Αεροπορία θέλει τα F-35, η προμήθεια των οποίων εξαρτάται από την οικονομική δυνατότητα μιας χώρας που έχει λόγους να γκρινιάζει ότι δεν έχει λάβει ανταλλάγματα παρεμφερούς αξίας για τις υπηρεσίες που προσφέρει στον συμμαχικό σκοπό, θα μπορούσε να διαμηνύσει στις ΗΠΑ ότι θα αλλάξει τη στάση της εάν εξασφάλιζε ένα μείγμα ή όλα από τα ακόλουθα σε μια win-win συμφωνία:

• Επιδότηση π.χ. 30% της άμεσης προμήθειας μιας μοίρας F-35A Lightning II με απόφαση του Κογκρέσου.
• Χρηματοδότηση αναβάθμισης και των F-16 Block 30 (αν υποτεθεί ότι ο υπουργός Άμυνας εννοούσε ότι αυτή των F-16 Block 50 θα έρθει όντως στη Βουλή μετά από τριετή ολιγωρία) από τα απάρτια που περισσεύουν από την αναβάθμιση των 83 σε F-16V. Ενδεχομένως δε και αγορά τους από το αμερικανικό Ναυτικό που είχε εκφράσει ενδιαφέρον για να τα χρησιμοποιήσει στην εκπαίδευση σε ρόλους “επιτιθέμενων” δυνάμεων (aggressors). Αυτό θα ελαχιστοποιούσε το κόστος προμήθειας της μιας μοίρας.
• Εξασφάλιση δανειοδότησης στο πλαίσιο των FMS (διακρατικές συμβάσεις) με πραγματικά χαμηλό επιτόκιο. Αυτό θα επέτρεπε τη διαπραγμάτευση με στόχο την τοποθέτηση παραγγελίας που θα κάλυπτε το σύνολο της επιχειρησιακής απαίτησης της Πολεμικής Αεροπορίας για F-35 σε βάθος χρόνου, με ταυτόχρονη εμπλοκή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
• Μακροχρόνια συμφωνία-πακέτο (π.χ. 20ετούς διάρκειας) με παρόμοιους χρηματοδοτικούς όρους, η οποία θα μπορούσε να συμπεριλάμβανε πολλά περισσότερα, αμερικανικού ενδιαφέροντος, που αφορούν και τους τρεις κλάδους των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Αυτή η διαπραγμάτευση όμως πρέπει να γίνει τώρα που η γεωστρατηγική αξία της Ελλάδας είναι αυταπόδεικτη. Χωρίς εκβιαστικές πρακτικές, όπως επί δεκαετίες εφάρμοζε η Τουρκία. Να γίνει τώρα όμως που η διαπραγματευτική της θέση είναι πολύ ισχυρή, μπορεί να μιλήσει σε μια γλώσσα που κατανοούν πολύ καλά στην Ουάσινγκτον. Αυτή των ανταλλαγμάτων. Μπορούν να κατανοήσουν τη λογική και να κινητοποιηθούν; Να κεφαλαιοποιήσουν και το ότι ο κακός γείτονας έχει φροντίσει, ώστε και οι τουρκολάγνοι του αμερικανικού βαθέως κράτους να γνωρίζουν άπταιστα την πρακτική. Αν προσποιηθούν ότι την έχουν ξεχάσει, αφενός θα εκτεθούν, αφετέρου θα νομιμοποιήσουν σκλήρυνση της ελληνικής στάσης.