Σε ρόλο θεατή στα δύσκολα οι πολιτικοί…

Η πολιτική, όπως τη γνωρίζαμε, δεν υπάρχει πια. Ζούμε σε διαρκείς συνθήκες force majeure. Αυτή είναι η νέα κανονικότητα. Η ανωτέρα βία. Η πολιτική βρίσκεται στο ρόλο του θεατή στα δύσκολα. Αδυνατεί να επιλύσει τα προβλήματα που άφησε να γιγαντωθούν. Η κλιματική κρίση ανέτρεψε ήδη όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα. «Η εποχή της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει τελειώσει και η εποχή του παγκόσμιου βρασμού έχει φτάσει», προειδοποίησε για άλλη μια φορά ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. «Η κλιματική κρίση είναι τρομακτική. Και αυτή είναι μόνο η αρχή. Το κλίμα μας καταρρέει πιο γρήγορα απ’ αυτό που θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε, με ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα. Η κλιματική κατάρρευση άρχισε».

Tο ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus εκτιμά ότι το 2023 θα είναι η θερμότερη χρονιά στην ιστορία της ανθρωπότητας. Από τον κυκλώνα Daniel καταρρίφθηκε στη Μαγνησία το ρεκόρ ημερήσιου ύψους βροχής στη χώρα μας. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η φωτιά στον Έβρο ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τη μία εβδομάδα καιγόμαστε και την άλλη πνιγόμαστε. Την επόμενη θα κινδυνεύσουμε να σφαχτούμε. Οι πολίτες νιώθουν απροστάτευτοι. Στο Πήλιο παρακολουθούμε την προεπισκόπηση της νέας κανονικότητας. Οι δρόμοι γίνονται χείμαρροι, τα ποτάμια υπερχειλίζουν, οι υποδομές καταρρέουν, οι γέφυρες πέφτουν, οι δρόμοι κόβονται στα δύο, η κυκλοφορία απαγορεύεται, νοσοκομεία εκκενώνονται, χωριά αποκλείονται, οι άνθρωποι δεν έχουν ρεύμα για να φάνε και τηλέφωνο να επικοινωνήσουν, όσοι είναι τυχεροί περιμένουν στην ουρά για ένα μπουκάλι νερό. Η τουριστική σεζόν τελείωσε βίαια. Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Βίαιη η νέα κανονικότητα

“Πάμε και όπου βγει”. Τα προβλήματα ξεπερνούν ήδη τις δυνατότητες του κράτους που χρηματοδοτούμε πανάκριβα για να τα αντιμετωπίσει. Οι εκρήξεις από τη φωτιά που έκαψε τις αποθήκες και τίναξε στον αέρα το Στρατόπεδο πυρομαχικών της 111 Πτέρυγας Μάχης στη Νέα Αγχίαλο έτρωσε το κύρος των αρμόδιων στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας. H καταστροφή ενός εκατομμυρίου στρεμμάτων στο ακριτικό δάσος της Δαδιάς αποδυνάμωσε της εθνική ασφάλεια σε μία από τις πιο ευαίσθητες περιοχές.

Η κυβέρνηση κρύβεται για να καλύψει τις ευθύνες της. Ούτε ξέρει, ούτε μπορεί να αντιμετωπίσει την πολύπλευρη νέα πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί. Όπως κάνει με όλα τα θέματα, έτσι χειρίζεται και αυτό, με άξονα την προνομιακή της σχέση με τα ΜΜΕ και την επικοινωνιακή της παντοκρατορία. Ο κρατικός μηχανισμός αδυνατεί να ανταπεξέλθει. Ακολουθώντας κατά γράμμα την αμερικανικής προέλευσης επικοινωνιακή στρατηγική που της έχει επιτρέψει να επιβιώνει, δεν ενδιαφέρεται παρά μόνο για την εικόνα της στους 2.000.000 ψηφοφόρους που είναι αρκετοί να της διασφαλίζουν την εξουσία. Η ηγεμονία της βαρβαρότητας.

Από το 114 στο 112

Το μήνυμα που αποστέλλεται μαζικά στα κινητά τηλέφωνα από το 112 δεν υποκαθιστά τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της πολιτείας για την προστασία του φυσικού μας πλούτου και της ανθρώπινης ζωής . Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Αντώνης Μανιτάκης, δεδομένου ότι «το Σύνταγμα δεν είναι απλώς ένα θετό κείμενο δικαιωμάτων, αλλά και ένα κείμενο στο οποίο εγκιβωτίζονται οι θεμελιώδεις αρχές και αξίες της έννομης κοινωνικής μας συμβίωσης η ζωή του ανθρώπου αποτελεί πρωταρχική φροντίδα του Συντάγματος, με τρόπο κατηγορηματικό και απόλυτο».

Η κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να παρακολουθεί την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος που διασφαλίζει την ανθρώπινη ζωή, σαν να ήταν θεατής, όπως απόκρυβε το δράμα των δεκάδων χιλιάδων νεκρών της πανδημίας. Σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 1 του Συντάγματος, «η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός». Χωρίς κανένα περιθώριο αμφιβολίας, στο άρθρο 2 παράγραφος 1 διασαφηνίζεται ότι «ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας». Στο άρθρο 5 παράγραφος 5 σαφώς αναφέρεται ότι «καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας του» και το άρθρο 21 παράγραφος 3 προβλέπει ότι «το Kράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών». Όπως αναφέρει το άρθρο 5 παράγραφος 2, όλοι όσοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής τους. Την απόλυτη, όχι τη σχετική.

Δεν υπάρχει κράτος

Σε αντίθεση με τις επιταγές του Συντάγματος, η αίσθηση που κυριαρχεί είναι ότι δεν υπάρχει κράτος. Ο κόσμος έχει αρχίσει να φοβάται. Όσο και αν συγκαλύπτεται από το αποτέλεσμα των εκλογών, η πλειοψηφία της κοινωνίας έχει πάψει να εμπιστεύεται την πολιτική. Οι 2.000.000 πολίτες που ψήφισαν τη ΝΔ μπορεί να είναι αρκετοί για να εκλέξουν την κυβέρνηση σε ένα καθεστώς κοινοβουλευτισμού, αλλά δεν αποτελούν την κοινωνική πλειοψηφία

Πολύ σύντομα, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος θα εξελιχθεί σε δίλημμα ζωής ή θανάτου. Μια νέα πανδημία, ένα νέο lockdown είναι επίσης προ των θυρών. Η μάχη με την ακρίβεια χάθηκε. Ο θυμός συσσωρεύεται. Ο φόβος δεν αργεί να γίνει οργή. Εάν το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να προστατεύσει τη ζωή των πολιτών, ο στρατός είναι για κάποιους μια κάποια λύση. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Η ακροδεξιά, σε όλη την Ευρώπη, καραδοκεί.

Το πολιτικό σύστημα, δομημένο σε μια διαφορετική εποχή, παρακολουθεί άφωνο. Μοιάζει παλιό, ξεπερασμένο. Ανήμπορο να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής μας. Από το 114 καταλήξαμε στο 112. Η Δημοκρατία βρίσκεται, εδώ και καιρό, σε κρίση. Η ανάγκη για κάτι νέο είναι διάχυτη, απελπιστική. Ακόμα και η πίστη που δημιουργήθηκε από το κίνημα του Διαφωτισμού για τις απεριόριστες δυνατότητες του ανθρώπου έχει αρχίσει να καταρρέει. Η μοναδική φράση ελπίδας που έχει απομείνει στα χείλη των πολιτών είναι «ο Θεός να βάλει το χέρι του».

Ένα πολιτικό κενό

Εάν υπήρχε μία εναλλακτική επιλογή, η συζήτηση θα ήταν διαφορετική. Ούτε όμως ο Σύριζα, ούτε το ΠΑΣΟΚ έχουν να προτάξουν ένα παράδειγμα διαφορετικό. Η προστασία του περιβάλλοντος τοποθετείται σε δεύτερη μοίρα. Σε ένα υποκεφάλαιο των προγραμμάτων τους, όπως ακριβώς και της ΝΔ. Δεν μπαίνουν στην ουσία της υπόθεσης. Εγκλωβισμένα από τα συμφέροντα που τα στριμώχνουν στο μεσαίο χώρο, αρνούνται να αναδείξουν τις αιτίες που προκαλούν την κλιματική κρίση και την περιβαλλοντική καταστροφή. Από μια άλλη οπτική γωνία, παρακολουθούν και αυτά τη μανία της φύσης σαν θεατές, με κριτική ματιά.

Λόγω του μεγέθους των καταστροφών, όλα τα κόμματα αποδέχονται πια την κλιματική κρίση. Κανένα, όμως, δεν τολμά να αγγίξει τον πυρήνα του προβλήματος. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ενδοσκόπησής τους. Ούτε στον απολογισμό της εκλογικής αποτυχίας τους.

Η ατζέντα για την εκλογή προέδρου στον Σύριζα είναι εκτός τόπου και χρόνου. Επαναλαμβάνονται, με άλλα λόγια, όλα όσα καταψήφισε ήδη ο λαός. Η Ελλάδα καταστρέφεται και ο Σύριζα χτενίζεται. Από την άλλη, το ΠΑΣΟΚ απλά δεν μπορεί. Το κόμμα σκότωσε το πνεύμα. Τα κόμματα της προοδευτικής παράταξης αδυνατούν να καλύψουν ένα τεράστιο πολιτικό κενό. Εάν συνεχίσουν να αφήνονται στον βολικό μεσαίο χώρο, ως θεατές των εξελίξεων, η Δημοκρατία θα κινδυνέψει.

Είμαστε σε… πόλεμο

Ναι, είμαστε σε πόλεμο, όπως αποδέχτηκε και ο πρωθυπουργός. Δεν είμαστε, όμως, σε πόλεμο με τις φωτιές. Δεν είμαστε σε πόλεμο με τις βροχές. Όπως δεν θα ήμασταν σε πόλεμο με τις βόμβες σε μία συμβατική σύγκρουση. Οι φωτιές και οι βροχές είναι το αποτέλεσμα, δεν είναι η αιτία. Η κλιματική κρίση δεν είναι θεομηνία. Είναι αποτέλεσμα πολιτικών και οικονομικών επιλογών.

Η απληστία των ισχυρών οδήγησε σε ένα αποτέλεσμα που ακόμα και ο Μαρξ δεν μπόρεσε να προβλέψει. Ο μετα-καπιταλισμός έγινε επικίνδυνος για τη ζωή μας. Τώρα είναι η ώρα να χαράξουμε μία κόκκινη γραμμή. Τα φυσικά και απαράγραπτα δικαιώματα του ανθρώπου παραβιάζονται βίαια καθημερινά, σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και η Συντακτική Συνέλευση της Γαλλικής Επανάστασης ήταν αδύνατο να προβλέψει.

Oι αγορές επιβάλλουν στις κυβερνήσεις την ισχυρή ανάπτυξη για τη χειραγώγηση των χρηματιστηριακών τιμών. Στην προσπάθειά τους να διασωθούν, οδηγούν βίαια την κοινωνία από τη μία κρίση στην άλλη. Η ανεξέλεγκτη ανάγκη των αγορών για συνεχή ανάπτυξη είναι ένα διαρκές έγκλημα. Τώρα δεν είναι η ώρα για υπεύθυνη αντιπολίτευση. Είμαστε σε πόλεμο με το σύστημα που οδηγεί την ανθρωπότητα προς την καταστροφή. Τα καλοκαίρια καιγόμαστε και τους χειμώνες πνιγόμαστε. Το 1/3 της Ελλάδας κινδυνεύει να γίνει Σαχάρα.

Τώρα πια, όσοι κλείνουν τα μάτια στην αλήθεια, όσοι επιλέγουν να παραμένουν θεατές, δεν έχουν λιγότερες ευθύνες από όσους Γερμανούς ανέχονταν για χρόνια τον φασισμό.