Το φοιτητικό κίνημα της δεκαετίας 1960 τα βάζει με το βαθύ κράτος της Δεξιάς
04/02/2024Στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος για τις σελίδες ιστορίες του φοιτητικού κινήματος, θα προχωρήσουμε σε μία ιστορική αναδρομή για τους αγώνες των φοιτητών την δεκαετία του ’60. Τότε που οι μακροχρόνιοι αγώνες για να τσακιστή η αντιφοιτητική ΕΚΟΦοκρατία έχουν κερδηθεί εσωσχολικά και Πανελλαδικά. Οι αντιφοιτητές που στήριζαν τις ελπίδες τους στο χαφιεδισμό και τα αστυνομικά ρόπαλα δεν τολμούν να διεξάγουν εκλογές. Ακολουθεί διορισμός διοικούσας Επιτροπής, την ποιότητα της οποίας έχουμε δώσει και στο παρελθόν.
1964: Το Δημοκρατικό φοιτητικό κίνημα της Σχολής οργανωμένο, μαχητικό, με θεμελιωμένες θέσεις και πρόγραμμα, εκφράζεται αποκλειστικά από την ΚΙΝΗΣΗ ΝΙΚΗ και στις 29 του Μάρτη το 1964, χωρίς την εμφάνιση αντιπάλου, αναδεικνύει το πρώτο φοιτητικό Διοικητικό Συμβούλιο που αποφασιστικά και θαρραλέα έδωσε τη φοιτητική μάχη. Αγγελόπουλος, Παφίλης, Αρβανίτης, Αργύρης, Μαϊόπουλος, Ζώτος, Τσούμπελης, Αρμπελιάς, Σταθάκος, Μαρκόπουλος και ο Σκλαβούνος είναι η 11άδα της ΝΙΚΗΣ.
Ο αγώνας του α’ Διοικητικού Συμβουλίου έχει σαν ορόσημο τις 2 μεγαλειώδεις πορείες α’ από Πειραιά στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου με επίδοση ψηφίσματος στη Βουλή και β΄ την 2ήμερη πολιορκία της οικίας του Γεωργίου Παπανδρέου. Δίδεται ρητή διαβεβαίωση ότι το θέμα θα λυθεί στα πλαίσια του Αττικού. Αντιδράσεις Ανωτάτης Εμπορικής (Συλλόγου Σπουδαστών και Τραπεζιτικών Κύκλων) δημιουργούν προβλήματα και οδηγούν στην παρέλκυση του θέματος. Αναλαμβάνει ο κ. Μυλωνάς και, παρά τις διαβεβαιώσεις του, φθάνουμε στον Απρίλιο του 1965, χρονιά καμπή για το φοιτητικό κίνημα.
11άδα της ΝΙΚΗΣ
Διεξάγονται νέες εκλογές στην Ανωτάτη Βιομηχανική και αναδεικνύεται νέα 11άδα της ΝΙΚΗΣ. Πρόεδρος Σκλαβούνος, Γ. Γραμματέας Αγαπάκης, Αντιπρόεδρος Κορμπάκης, Ταμίας Ζώτος, Μέλη Λέκκας, Αρβανίτης, Τζινιέρης, Παπαδογιωργάκης, Μανουσάκης, Κυπραίου και ο Μακρής. Μεθοδεύεται και προγραμματίζεται ο αγώνας. Στόχος εσωτερική ενότητα και μετατροπή του αιτήματος σε Παμπειραϊκό.
- 20 Απριλίου. Με ανακοίνωση του το Δ.Σ. χαιρετίζει την ίδρυση του Αττικού, αλλά παράλληλα θεωρεί επιλήψιμους τους περιορισμούς που υπάρχουν στην επιλογή κλάδου σπουδών. 21 Απριλίου. Το Δ.Σ. εκφράζει την οργή και την αγανάκτησή του για τις πρωθυπουργικές δηλώσεις σχετικά με το Αττικό.
- 22 Απριλίου. Το Δ.Σ. με υπόμνημά του χαρακτηρίζει το Αττικό σαν απλή διοικητική συνένωση των εξωπανεπιστημιακών που δεν μεταβάλλει τη μέχρι τώρα υπάρχουσα κατάσταση και απαιτεί την κατοχύρωση των κεκτημένων δικαιωμάτων των σπουδαστών.
- 4 Μαΐου. Κηρύσσεται 3ήμερη προειδοποιητική απεργία.
- 5 Μαΐου. Δήλωση Μυλωνά περί ικανοποιήσεως των αιτημάτων και περί αδικαιολογήτου απεργίας.
- 7 Μαΐου. Συγκέντρωση στη Σχολή. Αποφασίζεται απεργία διαρκείας.
- 10 Μαΐου. Συγκέντρωση στον Πειραϊκό Σύνδεσμο και παράταση της απεργίας.
- 24 Μαΐου. Συγκέντρωση στη Σχολή και επίσκεψη στον Υπουργό Παιδείας.
- 28 Μαΐου. Συγκέντρωση στα Προπύλαια. Η απεργία συνεχίζεται.
- 29 Μαΐου. Η κοσμητεία διαφωνεί με τη συνέχιση της απεργίας.
- 2 Ιουνίου. Ο κ. Μυλωνάς διαψεύδει τους φόβους των Σπουδαστών.
Ιούλιος. Στο σεμινάριο που διοργανώνει η ΕΦΕΕ το Δ.Σ. του Σ.Σ. της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής ανατρέπει τα ευφυολογήματα των σπουδαστών της ΑΣΟΕ με ντοκουμέντα σχετικά με το πρόγραμμα της Ανωτάτης Βιομηχανικής και της ΑΣΟΕ σχετικά με την ποιότητα της διδασκομένης ύλης από άποψη κατευθύνσεως εκσυγχρονισμού κλπ. Οι εργασίες του σεμιναρίου δεν ολοκληρώθηκαν λόγω του ανακτορικού πραξικοπήματος της 15 Ιουλίου.
Φοιτητικό κίνημα και συνεχής αγώνας
Αύγουστος, Σεπτέμβριος. Τα πάντα βρίσκονται κάτω από αβεβαιότητα και στη φορά των γρήγορων και ανωμάλων εξελίξεων. Το Αττικό υφίσταται και αυτό την επίθεση της Αντιμεταρρύθμισης. Ο διεκδικητικός δρόμος των υπομνημάτων και των παραστάσεων αποδείχτηκε άκαρπος. Παράλληλα όμως είχαν ωριμάσει και οι συνθήκες για την αγωνιστική μαχητική πολιτική. 13.10.65. Οι φοιτητές της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής σε συνεργασία με το Φ.Σ. του Πειραιά, διοργανώνουν συγκέντρωση στο Δημοτικό Θέατρο με θέμα “Υπεράσπιση της Μεταρρύθμισης και Δημοσιοποίηση”. Οι πρώτοι που βρέθηκαν ξανά στο πλευρό μας είναι ο Γιάννης Παπασπύρου και το Δ.Σ. Πειραιώς που πήρε μέρος στη Συγκέντρωση. Σ΄ αυτή τη συγκέντρωση μετά από πρόταση του συναδέλφου Σκλαβούνου αποφασίζεται ομόφωνα η δημιουργία της Παμπειραϊκής Επιτροπής της Α.Β.Σ.
Ακολουθούν: Συγκέντρωση σύγκλιση της Παμπειραϊκής Επιτροπής στην Σχολή με συμμετοχή του Κοσμήτωρα των καθηγητών του Πειραιά. Εκλέγεται Πρόεδρος της Επιτροπής ο Δήμαρχος του Πειραιά κ. Κυριακάκος. Προτάσεις της Επιτροπής στον Υπουργό, από τον κ. Μερτίκα και τον Δήμαρχο. Επισκέψεις στους αρχηγούς των κομμάτων Παπανδρέου, Κανελλόπουλο, Ηλιού. Οι οποίοι υιοθετούν το αίτημα. Έκδοση διαφωτιστικού φυλλαδίου και διανομή του.
21 Νοεμβρίου. Κηρύσσεται νέος απεργιακός αγώνας. 24 Νοεμβρίου. Το Δ.Σ. επισκέπτεται τον πρωθυπουργό Στεφανόπουλο, υιοθετεί και αυτός το αίτημα και αποστέλλει επιστολή στον υπουργό της Παιδείας, ο οποίος για πολύ καιρό δεν πρόκειται να λάβει υπ΄ όψη του τον πρωθυπουργό του. 25 Νοεμβρίου. Συνάντηση του προεδρείου του Σ.Σ. της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής με τον Δήμαρχο, Αντιδήμαρχο και Πρόεδρο Δ.Σ. Πειραιά και καθορισμός χρόνου επισκέψεως στον Υπουργό. 30 Νοεμβρίου. “Άγνωστοι” εξαφανίζουν την δήλωση του κ. Ηλιού από την πινακίδα των ανακοινώσεων.
Το χρονικό του αγώνα
1. Δεκεμβρίου. Ο κ. Αλλαμανής αποφεύγει να δεχθεί την Παμπειραϊκή και το Δ.Σ. του Συλλόγου. Αποφασίζεται συγκέντρωση στο Δημοτικό Θέατρο. Ο κ. Κασιμάτης αρνείται να υιοθετήσει τα αιτήματα των σπουδαστών ενώ υποστηρίζονται και από τις τρεις πολιτικές Νεολαίες και τους Αρχηγούς των κομμάτων.
2 Δεκεμβρίου. Συγκέντρωση στη Σχολή. Η απεργία συνεχίζεται με την καθολική συμπαράσταση των παραγωγικών τάξεων του Πειραιά και ιδιαίτερα του πνευματικού κόσμου και των εργαζομένων. Πραγματοποίηση πορείας γύρω από το μέγαρο της Σχολής εμποδίζεται με ξυλοδαρμό από τα όργανα της τάξεως. Συλλαμβάνεται ο Σαρρής και στέλνεται στο Νοσοκομείο ο Μακρής. Σημειωτέον ότι η Σχολή είχε περικυκλωθεί μια ώρα πριν απ’ την συγκέντρωση.
- 5 Δεκεμβρίου. Οι συνάδελφοι της Βιομηχανικής Θεσσαλονίκης μπαίνουν στον αγώνα.
- 7 Δεκεμβρίου. Μετά από εντολή του κ. Μπρικόλα οι αστυνομικοί επιτίθενται και δέρνουν σπουδαστές και σπουδάστριες στο τέλος ενημερωτικής συγκεντρώσεως.
- Δεκεμβρίου. Η Βιομηχανική καλεί πανσπουδαστική συγκέντρωση στα Προπύλαια και κηρύσσει τον Γ. Κασιμάτη, τ. υπουργό και καθηγητή της Σχολής, εχθρό της Σχολής. Αποφασίζεται δημοψήφισμα στην Αθήνα και τον Πειραιά και παρουσίαση εκθέσεως φωτογραφίας και Τύπου με θέμα η Δημοσιοποίηση.
- 9 Δεκεμβρίου. Συγκέντρωση στην Σχολή.
- 5 Ιανουαρίου. Γράφει η Ημέρα… «Όπως πληροφορούμαστε σε διάστημα 12 ημερών το συνεργείο των σπουδαστών της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής συγκέντρωσε πλέον των 15.000 υπογραφών από τους κατοίκους της γείτονος» (Δημοψήφισμα συνεχίζεται).
- 9 Ιανουαρίου. Αποφασίζεται συνέχιση απεργίας και αποχή από τις εξετάσεις. 10 Ιανουαρίου. Συνέντευξη του Προέδρου του Σ.Σ.Α.Β.Σ. στο Έθνος γύρω από τους αγώνες και τα αιτήματα των σπουδαστών της Σχολής για τη δημοσιοποίηση.
- 18 Ιανουαρίου. Συγκέντρωση και τικετοφορία στα προπύλαια. Η Ημέρα γράφει: «Η Δημοσιοποίηση της Βιομηχανικής εις τας χείρας του Λαϊκού Μετώπου…διότι ο πρόεδρος του Δ.Σ. έφερε εις την κομβιοδόχη του κόκκινο γαρύφαλλο!».
- 19 Ιανουαρίου. Συνεχίζεται για 64η ημέρα η απεργία με ακατάβλητο το αγωνιστικό πάθος των Σπουδαστών της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής.
20 Ιανουαρίου. Ο κ. Αλλαμανής δηλώνει στους Καθηγητές της Σχολής ότι η κυβέρνηση «θα αντιμετωπίσει ευμενώς στο άμεσο μέλλον δια της νομοθετικής οδού το αίτημα της δημοσιοποίησης». 21 Ιανουαρίου. Πραγματοποιείται σύσκεψη Παμπειραϊκής Επιτροπής με συμμετοχή Βουλευτών, Δημάρχων του Πειραιά, πνευματικών, εργατικών οργανώσεων. Αποφασίζεται σύγκληση Γενικής Συνελεύσεως για τον καθορισμό του παρακάτω αγώνα.
25 Ιανουαρίου. Μεταξύ των άλλων δημοσιεύεται και ανακοίνωση του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου του Πειραιά και τηλεγράφημά του στην κυβέρνηση υπέρ της δημοσιοποιήσεως. Σε ολομέλεια των Σπουδαστών στην αίθουσα του πρώτου έτους αποφασίζεται αναστολή της απεργίας μετά από διαβεβαιώσεις του κ. Αλλαμανή για σύντομη επίλυση του αιτήματός μας. Αυτός είναι ο τύπος, η ουσία είναι να μην χαθεί η εξεταστική περίοδος που άρχιζε την 1 Φεβρουαρίου.
30 Ιανουαρίου. Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ αποδεικνύει σε μελέτη του τετραγωνικότατα, το δίκαιο του αιτήματος. Μέσα σ΄ αυτήν την περίοδο του αγώνα αν προσθέσει κανένας τις τρεις πρες-κόνφερανς στο Κέντρο Στατιστικών Ερευνών της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής, την καθημερινή κινητοποίηση της Αστυνομίας του Πειραιά και για να είμαστε πιο ακριβολόγοι τον καθημερινό μαύρο κλοιό γύρω από την Σχολή μας και ιδιαίτερα την ιστορική σύσκεψη στο Δημοτικό Μέγαρο Πειραιά, μπορεί να πάρει μια εικόνα από την πραγματικότητα.
Κατάλογος υποστήριξης
Με την παράθεση ενός μόνον καταλόγου, μιας μονάχα συγκέντρωσης φαίνεται ποιες και πόσες δυνάμεις πίστεψαν στο δίκαιο του αγώνα και στάθηκαν δίπλα στο φοιτητικό κίνημα:
1) Φθενάκης Ιωαν., Δήμαρχος Κορυδαλλού
2) Τζορμπατζόγλου Γεώργ., Δήμαρχος Περάματος
3) Κοσκινάς, Δήμαρχος Δραπετσώνας
4) Μισαηλίδης Δημ., Δήμαρχος Κερατσινίου
5) Καρακουνουτζής Δημ., Δήμαρχος Νικαίας
6) Βασιλαράκος, Πρόεδρος Δημ. Συμβ. Περάματος
7) Κοντόγλου, Αντιδήμαρχος Κοκκινιάς
8) Φραγκούλης Ιωάννης, τέως Αντιδήμαρχος Πειραιώς
9) Παπασπύρου Ιωάννης, Ε.Κ. Βουλευτής
10) Μπίρης Σταύρος, Ε.Κ.
11) Λουκάκης Γεώργιος, ΕΔΗΝ
12) Αποστόλης Δημήτριος, Φοιτ. Συλ. Πειραιώς
13) Παλλάντιος Αθανάσιος, Αντ. Επιμελητής Πειραιώς
14) Ποδαράς Αθανάσιος, Δημοκρ. Συνδ. Κίνημα
15) Σαβίδης Σταύρος, εργατών Καπνοβιομηχ. Πειραιώς
16) Ταβουλάρης Γ., Ομοσπ. Καπνοβιομ. Ελλάδος
17) Μπαχούρης Μ., Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου
18)Λυκούδης Παναγ.,Πρόεδρος Λογιστών Πειραιώς και Συντονιστικής Επιτροπής Εργαζ. Νέων Πειραιώς
19) Τουρκομένης Ιωάννης, Πρόεδρος Εμπορ/λήλων Πειραιώς
20)Καλαβέτης Αρτέμης, Συντ. Επιτροπή Οικοδομικώνς και κατεργασίας ξύλου Οργανώσεων
21) Νικολαΐδης Π., Πρόεδρος Πτυχιούχων
Εισηγητής στην Σύσκεψη ο τότε Πρόεδρος στη Σχολή, Γεώργιος Σκλαβούνος.
Ακόμα πρόσφεραν στον αγώνα εκτός του Παπασπύρου, Σακαλή και Σ. Μπίρη, οι Βουλευτές της ΕΔΑ Μπριλλάκης, Θεοδωράκης, Παπαδημητρίου και εκ της ΕΡΕ, μέχρι σ’ ένα σημείο πρόσφεραν οι Ανδριανόπουλος, Αλημπράντης και την τελευταία στιγμή στη Βουλή ο κ. Μπουγάς. Αυτό που δεν φαίνεται μέσα στην αλληλοδιαδοχή των γεγονότων είναι ο κόπος της προετοιμασίας, οι αγωνίες της επιτυχίας ή αποτυχίας, ο ψυχολογικός πόλεμος…
Τέλος ο αγώνας για το φοιτητικό κίνημα κερδήθηκε πολύ πριν την 19η Οκτωβρίου 1966. Κερδήθηκε όταν κατακτήθηκε η εσωτερική ενότητα, όταν έγινε η Δημοσιοποίηση αίτημα Παμπειραϊκό, όταν όλη η Ελλάδα γνώρισε το αίτημα, όταν ο τύπος επί τέσσερεις μήνες συνέχεια έγραφε για τη Βιομηχανική, όταν μπήκαν στον αγώνα όλα τα πολιτικά κόμματα.
Απρίλης 66. Στις εκλογές θριαμβεύει η ΝΙΚΗ -53% και ο τ. πρόεδρος που κατέρχεται ξανά στις εκλογές 65%. Αυτή ήταν η ηθική δικαίωση για μια νικηφόρο μάχη για το φοιτητικό κίνημα. Ο αγώνας όμως συνεχίζεται με το νέο Δ.Σ. Τζινιέρης, Πρόεδρος, Λέκκας Γ. Γραμματέας, Ζώτος Αντιπρόεδρος, Καριώτης Ταμίας. Μέλη: Παπαδάκης, Λακιωτάκης, Σωτηρόπουλος, Ζυγομαλάς, Κορμπάκης, Μακρής και Σκλαβούνος.
Πάνω στα ίδια αχνάρια με προκαθορισμένους στόχους και με κύριο γνώμονα την πολιτική της ενότητος, της αυτονομίας, με πιστεύω στην αποστολή της νέας γενιάς έδωσε παντού το παρών. Πάνω στον εσωσχολικό όσο και τον εξωσχολικό τομέα, διατήρησε και επέκτεινε τις δημόσιες σχέσεις του Συλλόγου, κράτησε σχεδόν καθημερινή επαφή με εκπροσώπους των διαφόρων οργανώσεων και των κομμάτων. Έτσι η Δημοσιοποίηση ήταν υπό άμεση παρακολούθηση, έτσι με την τελευταία συνάντηση στην αίθουσα Ιατρικού Συλλόγου έληξε η μάχη της Δημοσιοποίησης.