Ο Τσίπρας αγοράζει πανάκριβα πολιτικό χρόνο

Ο Τσίπρας αγοράζει πανάκριβα πολιτικό χρόνο

Όπως αναμενόταν, η τεχνική συμφωνία οριστικοποιήθηκε και κατ’ αυτό τον τρόπο άνοιξε ο δρόμος για το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης στο Eurogroup της 22ας Μαΐου. Το κλίμα, άλλωστε, είχε διαμορφωθεί εδώ και αρκετές ημέρες. Είναι ενδεικτικό ότι ο Ντάισελμπλουμ είχε εμφανισθεί κατηγορηματικός στο Ευρωκοινοβούλιο και μάλιστα είχε αναλάβει και σχετική δέσμευση.

Στο ίδιο μήκος κύματος εξέπεμπε και η Κομισιόν. Με παρέμβαση του Μοσχοβισί, μάλιστα, είχε παρακαμφθεί το εμπόδιο με τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ. Ο δε Γιούνκερ είχε δηλώσει πως υπάρχει ένα όριο στην πίεση που οι δανειστές πρέπει να ασκούν στην ελληνική κοινωνία και κυβέρνηση. Είχε υπογραμμίσει όχι μόνο ότι είναι εναντίον των μεγάλων περικοπών στις συντάξεις, αλλά και ότι πρέπει να περιγραφούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους.

Αναμφίβολα, το γιγαντιαίο πρωτογενές πλεόνασμα (4,2% έναντι στόχου 0,5%) έπαιξε τον ρόλο του για να βελτιωθεί το κλίμα στους κόλπους της Ευρωζώνης έναντι της Αθήνας. Επίσης, έδωσε ένα επιχείρημα αντίστασης στις υπέρμετρες απαιτήσεις του ΔΝΤ για πρόσθετα μέτρα λιτότητας. Και τώρα που η 2η αξιολόγηση κλείνει και αίρεται η αβεβαιότητα, η προσοχή στρέφεται στον λογαριασμό που συνοδεύει το κλείσιμο. Και ο λογαριασμός είναι επώδυνος.

Η άλλη όψη του υπερπλεονάσματος

Δεν είναι, όμως, επώδυνος μόνο ο λογαριασμός για το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης (περικοπή συντάξεων, αφορολόγητου κλπ) Είναι βαρύ και το τίμημα για να προκύψει το υπερπλεόνασμα. Η πρόσθετη άντληση πάνω από έξι δις ευρώ από μία αφυδατωμένη οικονομία είναι σαν να αντλεί κάποιος μεγάλες ποσότητες αίματος από έναν αδύναμο άνθρωπο που με δυσκολία σέρνει τα πόδια του. Με άλλα λόγια, πέρα από το δυσβάσταχτο κόστος για την κοινωνία, το γιγαντιαίο πρωτογενές πλεόνασμα υπονόμευσε καίρια την προσπάθεια της ελληνικής οικονομίας να ορθοποδήσει και να εισέλθει σε τροχιά ανάπτυξης.

Εκτός αυτού, όπως επιβεβαιώνει και κοινοτικός παράγοντας, προσφέρει ένα ισχυρό επιχείρημα στο Βερολίνο, το οποίο δεν έχει τυπικά παραιτηθεί από την απαίτησή του για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για μία δεκαετία (μετά το 2018). Στην πραγματικότητα, όμως, αυτή η απαίτηση έχει εγκαταλειφθεί. Εξ ου και η σχετική δήλωση του Ντάισελμπλουμ στο Ευρωκοινοβούλιο.

Η ίδια πηγή διευκρινίζει ότι ο Σόιμπλε θα χρησιμοποιήσει την απαίτησή του για δεκαετία ως διαπραγματευτικό όπλο, ώστε να εξασφαλίσει τουλάχιστον την πενταετία. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι με το υπερπλεόνασμα για το 2016 αποδυναμώνεται η πίεση που το ΔΝΤ ασκεί στο Βερολίνο και ευρύτερα στην Ευρωζώνη για πολύ μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα (ζητάει 1,5% του ΑΕΠ).

Στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να υπογραμμισθεί ότι η προβαλλόμενη από την κυβέρνηση Τσίπρα ικανότητα για συγκέντρωση υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος έχει και δεύτερη συναρτώμενη παρενέργεια. Υπονομεύει καίρια το επιχείρημα και της Αθήνας και του ΔΝΤ ότι η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις δανειακές υποχρεώσεις της και ως εκ τούτου είναι αναγκαία και αναπόφευκτη η γενναία ελάφρυνση του χρέους.

Είναι ενδεικτικό ότι αυτές τις ημέρες, δύο φορές ο Σόιμπλε μίλησε για το ελληνικό χρέος. Δεν επανέλαβε μόνο την άρνησή του να αποφασισθούν από τώρα τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνσή του, που θα εφαρμοσθούν από το 2019. Δήλωσε, επίσης, ότι η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους θα εξετασθεί, αφού προηγουμένως η Ελλάδα έχει εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις. Τα δε μέτρα ελάφρυνσης θα ληφθούν μόνο και εφόσον οι δανειστές κρίνουν ότι είναι αναγκαία. Με άλλα λόγια, έστω και για διαπραγματευτικούς λόγους, άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο και να μη ληφθούν.

Υπενθυμίζουμε ότι ο πρωθυπουργός δεσμεύθηκε δημοσίως ότι εάν στις αρχές του 2019 δεν έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, δεν πρόκειται να εφαρμοσθούν τα πρόσθετα μέτρα που απαίτησε το ΔΝΤ και αποδέχθηκε η κυβέρνησή του (περικοπές στις συντάξεις το 2019 ύψους 1,8 δισ και μείωση του αφορολόγητου το 2020 που θα αποφέρει στο δημόσιο ταμείο επίσης 1,8 δισ).

Διελκυστίνδα για το χρέος

Αυτή η διαφωνία, ωστόσο, αφορά το μέλλον και όχι το παρόν. Σήμερα το κρίσιμο είναι η κατάληξη της διελκυστίνδας μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ για την περιγραφή ή όχι των μεσοπρόθεσμων μέτρων. Αυτό βήμα είναι αναγκαίο για να μπορέσει τόσο το Ταμείο, όσο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να χαρακτηρίσουν το ελληνικό χρέος βιώσιμο. Το μεν ΔΝΤ για να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, η δε ΕΚΤ για να συμπεριλάβει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Εδώ ακριβώς βρίσκεται η ουσία και στο οικονομικό και στο πολιτικό επίπεδο. Το γεγονός ότι το ελληνικό πρόβλημα έχει εμπλακεί στον γερμανικό προεκλογικό αγώνα δεν διευκολύνει τα πράγματα. Η Μέρκελ έχει αυτοεγκλωβισθεί από τη ρητορική της, αλλά περισσότερο από την ανελαστική ρητορική του Σόιμπλε. Από την άλλη πλευρά, όμως, και η καγκελάριος και ο υπουργός της έχουν αυτοεγκλωβισθεί και αντιστρόφως.

Έχοντας αναγορεύσει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόβλημα ως εγγύηση για την έγκριση των δανειακών συμβάσεων, σήμερα είναι κατά μία έννοια όμηροι των απαιτήσεων του Ταμείου. Η Λαγκάρντ προσπαθεί να βοηθήσει, αλλά οι πιέσεις που δέχεται από το Συμβούλιο, αλλά και από την Ουάσιγκτον δεν της αφήνουν πολλά περιθώρια ελιγμών.

Παρόλα αυτά, πηγή στις Βρυξέλλες εκτιμά ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα επιτευχθεί συμβιβασμός, επειδή δεν συμφέρει ούτε τη μία ούτε την άλλη πλευρά ένα ναυάγιο. Η Μέρκελ θέλει “και την πίττα ολάκερη και το σκύλο χορτάτο”. Επειδή, όμως, αυτό δεν γίνεται θα βρει μία συμβιβαστική λύση, ώστε τόσο η ίδια, όσο και η Λαγκάρντ να μην αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα.

Για την κυβέρνηση Τσίπρα το κρίσιμο ζήτημα είναι το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης να ανοίξει τον δρόμο για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο προαναφερθέν πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Δικαιολογημένα πιστεύει ότι αυτό θα στείλει ένα μήνυμα στις αγορές και στους υποψήφιους επενδυτές ότι η Ελλάδα γυρίζει σελίδα, έστω και εάν επιχειρήσεις και νοικοκυριά στενάζουν από την έλλειψη ρευστότητας, από την υπερφορολόγηση κλπ.

 

Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του SLpress.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του SLpress.gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των 2-3 πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο SLpress.gr. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.

Ακολουθήστε το SLpress.gr στο Google News και μείνετε ενημερωμένοι