Πώς βρέθηκαν στην εξουσία τύποι από το πουθενά

Καμιά φορά αναλογιζόμαστε οι Έλληνες με θλίψη, πρόσωπα που έχουν εκλεγεί ως βουλευτές, παρά το συχνά ανύπαρκτο πολιτικό υπόβαθρό τους. Εντούτοις, πάντα υπάρχουν και χειρότερα, και δεν αναφερόμαστε στην Τσιτσιολίνα, που το 1987 αποτελούσε σαφώς μια πολιτική ψήφο διαμαρτυρίας εναντίον του κατεστημένου. Υπάρχει το χαρακτηριστικότατο παράδειγμα της Αργεντινής, όπου ο αυτοχαρακτηριζόμενος ως «αναρχοκαπιταλιστής», Χαβιέ Μιλέι εκλέχτηκε πρόεδρος, κυριολεκτικά από το πουθενά!

Ο Μιλέι συνηθίζει να επιτίθεται με χυδαίες ύβρεις κατά των πολιτικών του αντιπάλων και να εμφανίζεται πότε με στολές υπερ-ηρώων, πότε με ένα… αλυσοπρίονο στην προεκλογικές του ομιλίες (θέλοντας να σηματοδοτήσει την πρόθεση του για μία νεοφιλελεύθερη “θεραπεία-σοκ”, περικόπτοντας τις κρατικές δαπάνες, καταργώντας μία σειρά από υπουργεία και την κεντρική τράπεζα της χώρας!). Πρώην τηλεπερσόνα, παρουσιαστής εκπομπής για το… ανδρικό σεξ, ισχυρίζονταν πως επικοινωνούσε με τον νεκρό σκύλο του… μέσω τηλεπάθειας! Θα μιλούσαμε σίγουρα για μία περιθωριακή περίπτωση, αν δεν είχε εκλεγεί πρόεδρος μιας εκ των μεγαλύτερων χωρών της Λατινικής Αμερικής.

 

Στην Ιταλία ένας κωμικός, ο Μπέπε Γκρίλο, δημιούργησε το κίνημα των “Πέντε Αστέρων”, που αποτελεί την τρίτη κοινοβουλευτική δύναμη της χώρας σήμερα (με άλλη ηγεσία). Ο Γκρίλο έλεγε, εννοώντας τον μακαρίτη πλέον Μπερλουσκόνι: «Δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο είναι καλύτερος πολιτικός από εμένα ένας καναλάρχης που σπούδασε διαφήμιση, εγώ τουλάχιστον σπούδασα λογιστική». Αν και ο σχηματισμός, τουλάχιστον στις απαρχές του, δεν είχε καμία σαφή πολιτική ή ιδεολογική τοποθέτηση πήρε το 31% στις εκλογές του 2018 και εν συνεχεία έπαιξε κρίσιμο ρόλο στη χάραξη της πολιτικής της χώρας, αν και μετέπειτα “ξεφούσκωσε”μερικώς η δυναμική του. Στην Ελλάδα είχε συμμαχήσει με το “Αγροτικό Κτηνοτροφικό Κόμμα Ελλάδας” και στην Πολωνία με το “Κουκίζ 15”, προκειμένου να σχηματίσει κοινή ομάδα στην Ευρωβουλή.

Από τον πουθενά στην εξουσία

Το 2021 στην Βουλγαρία δεύτερο κόμμα είχε αναδειχθεί το “κίνημα” ενός τραγουδιστή που ψηφίστηκε από 565.000 ανθρώπους, κατακτώντας την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πρόκειται για το κόμμα “Υπάρχει ένας τέτοιος λαός” που συστάθηκε στη διάρκεια των αντικυβερνητικών (και κατά της διαφθοράς) διαδηλώσεων, από μια τηλεπερσόνα-τραγουδιστή (με “πατριωτικό ρεπερτόριο”). Ένα κόμμα χωρίς κανένα πολιτικό πρόγραμμα, με σημαία “κάτω η διαφθορά” και “ζήτω οι Βούλγαροι”,  έφτασε να γίνει ρυθμιστής των εξελίξεων και να ρίξει ολόκληρη κυβέρνηση!

Ο  56χρονος Σλάβι, όπως είναι γνωστός στους συμπολίτες του ο Slavi Trifonov, έδωσε στο κόμμα του ονομασία που θυμίζει σουξέ και πήρε το 17,4%. Οι υποστηρικτές του λένε «και ο Μπορίσοφ (πρώην πρωθυπουργός) πυροσβέστης και σωματοφύλακας ήταν, δεν πήγε σε σχολή Πολιτικών Επιστημών». Όμως ο Σλάβι θεωρούσε την πανδημία παγκόσμια συνωμοσία και στην αρχή ήταν κατά των μέτρων για τον κορονοϊό. Οι δημοσκοπήσεις για τις προσεχείς Ευρωεκλογές υπολογίζουν το κόμμα του γύρω στο 17%.

Πριν η Ουκρανία έρθει στο προσκήνιο των παγκόσμιων ΜΜΕ εξαιτίας της ρωσικής εισβολής, είχε προκαλέσει έκπληξη η εκλογή ενός κωμικού σε μια τεράστια χώρα, με θηριώδες έλλειμμα και ισχυρότατες εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις. Ο Βολόντιμιρ Ζελένσκι, σπούδασε οικονομικά σε ένα κολέγιο και ασχολήθηκε σε όλη του τη ζωή σχεδόν αποκλειστικά με τηλεοπτικές παραγωγές και κωμωδίες. Το 2015 πρωταγωνίστησε σε μια ιδιαίτερα δημοφιλή τηλεοπτική σειρά, όπου υποδυόταν τον πρόεδρο της χώρας. Τίτλος: “Υπηρέτης του λαού”.

Στο σίριαλ, ένας καθηγητής γυμνασίου εκλέχθηκε πρόεδρος της χώρας, επειδή ένας μαθητής του τον βιντεοσκόπησε την ώρα που έβριζε τους διεφθαρμένους πολιτικούς με μπόλικες βωμολοχίες και αυτό το βίντεο έγινε viral. Ο Ζελένσκι δημιούργησε εν συνεχεία, κατά την τρίτη σεζόν του σίριαλ, το ομώνυμο κόμμα “Υπηρέτης του Λαού” (το 2018) και το Γενάρη του 2019 εκλέχθηκε πρόεδρος με 73%, έναντι του Ποροσένκο.

Και το κερασάκι στην τούρτα, είναι ο Αndry Rajoelina στη Μαδαγασκάρη, που ως πρόεδρος υποστήριζε ότι η ανθρωπότητα δεν μπορεί να δεχτεί ότι «μια μικρή αφρικανική χώρα έχει βρει το φάρμακο για τον κορονοϊό» και εννοούσε ένα αναψυκτικό που εξάγει! Ο άνθρωπος αυτός δεν έχει σπουδάσει τίποτα, διοργάνωνε συναυλίες και μετά ασχολήθηκε με διαφημίσεις και με τα media και τα τηλεοπτικά κανάλια, εξελέγη δήμαρχος και τελικά πρόεδρος. Υποστήριζε ως πρόεδρος ότι «η αλήθεια είναι λευκή» στα διεθνή ΜΜΕ και ότι τον αντιμάχονται επειδή η Μαγαδασκάρη είναι μαύρη, οπότε μια διεθνής συνωμοσία λευκών, δεν δέχεται το σωτήριο φάρμακο της πατρίδας του. Για την ιστορία, ο Rajoelina  παραιτήθηκε στα μέσα του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Γιατί ψηφίζονται ηγέτες από το πουθενά

Ο αντίλογος είναι ότι μεταξύ όλων αυτών (των από το πουθενά εκλεγέντων με πάθος), οι οποίοι συχνά μπορεί να μην είναι και καλλιτέχνες, υπάρχουν και διανοούμενοι. Ότι εν ολίγοις το να είσαι καλλιτέχνης ή τηλεπερσόνα, δεν έχει ως ικανή και αναγκαία συνθήκη το να είσαι απαίδευτος ή αδαής και ότι απεναντίας πολλοί καλλιτέχνες είναι ευφυείς και πεπαιδευμένοι.

Επίσης πολλοί πιστεύουν ότι οι τηλεστάρ, αν και δεν είναι γνώστες της οικονομίας ή της εξωτερικής πολιτικής, «είναι τίμιοι» και «δεν είναι μέσα στα κυκλώματα» και «θα χτυπήσουν τα μεγάλα συμφέροντα», συμπεράσματα εξαιρετικά αυθαίρετα, που μάλλον οφείλονται σε ευσεβείς πόθους και στο ότι ο κόσμος έχει απογυμνωθεί από τον κοινωνικό πολιτισμό και τρέφεται (αλλά και διαπαιδαγωγείται) από περσόνες και έχει πρότυπα που δεν καθορίζονται πολιτισμικά αλλά καθαρά εμπορικά. Στην περίπτωση δε της Ουκρανίας, ακόμα και τα αμερικανικά ΜΜΕ βοούν πως η διαφθορά “ζει και βασιλεύει” και επί Ζελένσκι…

Όσοι ψηφίζουν τηλεπερσόνες με ανύπαρκτα προσόντα ή προγράμματα, λένε ότι οι πολιτικοί δεν είναι απαραιτήτως οι καταλληλότεροι στη δουλειά τους, μόνον και μόνον επειδή ανατράφηκαν σε τζάκι ή πήραν πτυχίο από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ούτε ο επαγγελματίας πολιτικός είναι πάντα αστός, ούτε είναι εξ ορισμού πιο ικανός να ελιχθεί στην περίπλοκη παγκοσμιοποημένη κοινωνία λόγω παιδείας.

Όσο για την πληθώρα δημοσιογράφων στην εξουσία (π.χ. ο Τζόνσον που έγινε πρωθυπουργός και έκρινε το Brexit, μέχρι που οδηγήθηκε σε παραίτηση επειδή παραβίασε το lockdown), αυτό ίσως δεν δείχνει αποκλειστικά την απελπισία του κόσμου με τους επαγγελματίες πολιτικούς, αλλά την ανάγκη του ψηφοφόρου για ένα πρόσωπο αναγνωρίσιμο (άρα ψευδώς γνώριμο και ψευδώς οικείο) και προσιτό (αυθαίρετο συμπέρασμα επίσης) και πιο λαοφιλές (επειδή ρωτά τους πολιτικούς εκπροσωπώντας το κοινό αίσθημα).

Δημιουργείται σταδιακά και με τον δημοσιογράφο ή με τον πρωταγωνιστή ενός σίριαλ η ψευδαίσθηση της οικειότητας αλλά και μια ταύτιση, χωρίς να υπάρχει συνήθως καμία ταύτιση συμφερόντων. Παράλληλα λειτουργούν και κανάλια συμφερόντων, που θέλουν να ενισχύσουν ή να δημιουργήσουν αυτούς τους “αλεξιπτωτιστές” ως πιο χειραγωγήσιμους και τελικά να τους χρησιμοποιήσουν ως βιτρίνες ή αχυράνθρωπους. Σε πολλές περιπτώσεις η απελπισία του πολίτη με τους πολιτικούς κατευθύνεται έντεχνα σε κανάλια που εξυπηρετούν αυτά τα συμφέροντα.

Οι φράξιες μιας παράταξης (π.χ. της δεξιάς στην Ουκρανία ή στην Βουλγαρία) δεν εξυπηρετούνται πάντα με το κυβερνόν δεξιό κόμμα και θέλουν να εκμεταλλευθούν τη δυσαρέσκεια του κόσμου. Οπότε ό,τι ταυτίζεται με δυσαρέσκεια, το αγκαλιάζουν και το πριμοδοτούν με στόχο να το ελέγξουν εν καιρώ. Η κοινωνία που δεν έχει πολιτισμό, είναι εύκολα διαχειρίσιμη και ψηφίζει για “σωτήρα” χωρίς να αναλογίζεται καν ότι ψηφίζει κάποιον που είναι εξαιρετικά ευάλωτος και διαβλητός, πιόνι για εκείνους που το τελευταίο που τους ενδιαφέρει είναι να σωθεί η κοινωνία…