Κατάληψη ελληνικών τάνκερ στον Κόλπο – Ιρανικά αντίποινα

Δύο δεξαμενόπλοια με ελληνική σημαία που βρίσκονται στον Περσικό, κατελήφθησαν από τις ένοπλες δυνάμεις του Ιράν μετά από επιχείρηση με ελικόπτερα και ταχύπλοα σκάφη και τα πληρώματα και των δύο πλοίων έχουν τεθεί υπό κράτηση.

Το υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωση έκανε γνωστό ότι προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας προς τον πρέσβη του Ιράν στην Αθήνα, ενώ το υπουργείο Ναυτιλίας ενημέρωσε όλους τους Διεθνείς Οργανισμούς για τα περιστατικά και ζήτησε άμεση παρέμβαση προς την Τεχεράνη.

Τα πλοία κατελήφθησαν και δεσμεύτηκαν από τις ιρανικές αρχές σε αντίποινα για τη δέσμευση φορτίου ιρανικού πετρελαίου από τις ελληνικές αρχές. Η υπόθεση πάει πίσω στην δέσμευση του ρωσικού τάνκερ Pegas στην Κάρυστο, στις 19 Απριλίου. Το ρωσικό πλοίο αποδεσμεύτηκε μετά από τέσσερις ημέρες, αλλά το φορτίο του παρέμεινε στην Ελλάδα. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο των κυρώσεων κατά της Ρωσίας δεν προβλέπει δέσμευση φορτίου προερχόμενου από τρίτες χώρες.

Οι αμερικανικές αρχές, όμως, στο πλαίσιο των κυρώσεων που έχουν κατά του Ιράν, ζήτησαν το πετρέλαιο να δεσμευτεί για λογαριασμό των ΗΠΑ (περίπου 115.000 τόνοι αργού). Στο σχετικό αίτημα απάντησαν καταφατικά οι ελληνικές αρχές, την περασμένη Τετάρτη. Την ίδια ημέρα η διπλωματική αντιπροσωπεία του Ιράν στην Αθήνα προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας για αυτή την απόφαση.

Την Πέμπτη ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν κατήγγειλε τις ΗΠΑ και σήμερα το πρωί η ιρανική διπλωματική αντιπροσωπεία προέβη σε επίσημο διάβημα προς τη αμερικανική διπλωματική αντιπροσωπεία στην Ελβετία, καθώς οι δύο χώρες δεν έχουν απευθείας διπλωματικές σχέσεις.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών

«Με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Θεμιστοκλής Δεμίρης πραγματοποίησε προ ολίγου έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στον Ιρανό πρέσβη στην Αθήνα, αναφορικά με την βίαιη κατάληψη δύο πλοίων ελληνικής σημαίας στον Κόλπο. Οι ανωτέρω πράξεις ισοδυναμούν ουσιαστικά με πράξεις πειρατείας.

»Ο γενικός γραμματέας καταδίκασε έντονα τις πράξεις αυτές, οι οποίες αντιβαίνουν θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και της Διεθνούς Ναυσιπλοΐας. Κάλεσε για την άμεση απελευθέρωση των πλοίων και των πληρωμάτων τους. Τόνισε επίσης ότι οι πράξεις αυτές θα έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις, καθώς και στις σχέσεις ΕΕ-Ιράν.

»Συγκεκριμένα, νωρίτερα σήμερα ελικόπτερο του ιρανικού πολεμικού ναυτικού προσνηώθηκε στο ελληνικής σημαίας πλοίο Delta Poseidon το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα (22 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Ιράν) στον Κόλπο. Στη συνέχεια ένοπλοι αιχμαλώτισαν το πλήρωμα του πλοίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δύο Έλληνες πολίτες.

»Αντίστοιχο συμβάν αναφέρθηκε ότι συνέβη και σε άλλο πλοίο ελληνικής σημαίας, στο οποίο επέβαιναν επτά Έλληνες πολίτες, και που ευρίσκετο πλησίον των ιρανικών ακτών. Το υπουργείο Εξωτερικών έχει ήδη προβεί σε ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας, καθώς και συμμάχων και εταίρων της Ελλάδας.

»Υπό το φως των ανωτέρω, το Υπουργείο Εξωτερικών συνιστά στους Έλληνες πολίτες να αποφεύγουν ταξίδια στο Ιράν. Τα πλοία ελληνικής σημαίας καλούνται να ακολουθούν τις οδηγίες του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με το οποίο το υπουργείο Εξωτερικών βρίσκεται σε στενό συντονισμό και συνεχή επικοινωνία».

Σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειται για τα πλοία Delta Poseidon της εταιρείας Delta Tankers του Διαμαντή Διαμαντίδη και το Prudent Warrior της εταιρείας Polembros Shipping Limited συμφερόντων του Σπύρου Πολέμη. Από τα στοιχεία του ημερολογίου κίνησης προκύπτει ότι το πρώτο κινούνταν στα διεθνή ύδατα με κατεύθυνση προς την έξοδο του Κόλπου, με αργό πετρέλαιο από το Ιράκ. Ενημέρωση για την κατάσταση των πληρωμάτων των δύο πλοίων (στα πληρώματα συγκαταλέγονται οκτώ και δύο Έλληνες ναυτικοί, αντίστοιχα) δεν έχει γίνει γνωστή, καθώς δεν είναι σαφές εάν υπάρχει επικοινωνία με τις πλοιοκτήτριες εταιρείες και τις αρμόδιες ελληνικές υπηρεσίες.

Η κίνηση του Ιράν αποδόθηκε αμέσως από διεθνείς ναυτιλιακές πηγές σε αντίποινα για την κατάσχεση φορτίου αργού ιρανικού πετρελαίου που μεταφερόταν από ρωσικό δεξαμενόπλοιο στις 19 Απριλίου στα ανοιχτά της Εύβοιας. Αυτό αναφέρουν σε ανάρτησή τους στελέχη του οίκου Loyds.

Breaking: Iran seizes 2 Greece-owned & flagged tankers in retaliation for Iranian oil seized off Greece earlier by US authorities (@lloydslisted exclusive story here:https://t.co/yx5mTrC6dt) suezmaxes are Prudent Warrior & Delta Poseidon. https://t.co/IrKmWzfD7f for updates pic.twitter.com/SiRfkuH5iN

— Michelle Wiese Bockmann (@Michellewb_) May 27, 2022

Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν αναφέρεται ότι προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας προς την Ελλάδα για την απόδοση του φορτίου του Pegas προς τις ΗΠΑ από τις 25 Μαϊου. Σχετική αναφορά για την ενέργεια των ΗΠΑ έγινε την επομένη, από τον εκπρόσωπο του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών. Σήμερα το πρωί έγινε διάβημα διαμαρτυρίας προς την διπλωματική αντιπροσωπεία των ΗΠΑ στην Ελβετία, καθώς το Ιράν και οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν απευθείας διπλωματικές σχέσεις.

Το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Irna, είχε αναφέρει ότι το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν θεώρησε την ελληνική απόφαση για δέσμευση του ιρανικού πετρελαίου «σαφή πράξη πειρατείας».  Tο ρωσικό τάνκερ Pegas που δεσμεύτηκε στην Κάρυστο στις 19 Απριλίου,   αποδεσμεύτηκε στις 23 Απριλίου και αναχώρησε κενό από την Ελλάδα.

❗ Посольство проверяет появившуюся в греческих СМИ информацию о задержании нефтяного танкера «Пегас» в районе острова Эвбея с 19 моряками на борту. Находимся по данному вопросу в контакте с греческими властями. pic.twitter.com/drG3GgkAUm

— Rus Embassy, Greece (@RFEmbassyGr) April 19, 2022

Το φορτίο του Pegas σύμφωνα με τις ιρανικές αρχές παρέμεινε δεσμευμένο στην Ελλάδα, μετά από παρέμβαση των ΗΠΑ στο πλαίσιο των κυρώσεων κατά του Ιράν. Το αίτημα ικανοποιήθηκε από την Αθήνα προκαλώντας τις ιρανικές αντιδράσεις σε διπλωματικό επίπεδο και εν τέλει την σημερινή αιφνίδια επιχείρηση κατάληψης των δύο ελληνικών τάνκερ στον Περσικό από τις ειδικές δυνάμεις της Τεχεράνης. Σύμφωνα με την Τεχεράνη η δέσμευση του φορτίου ιρανικού πετρελαίου από τις ελληνικές αρχές και η απόδοσή του στις αμερικανικές αρχές, ήταν κατάφωρη παραβίαση των διεθνών νόμων.

Από την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών προκύπτει με σαφήνεια μία σύσταση προς τους Έλληνες πολίτες να αποφεύγουν τα ταξίδια στο Ιράν και μία δεύτερη από την πλευρά του υπουργείου Ναυτιλίας προς τα ελληνικά πλοία που βρίσκονται στον Περσικό να είναι σε συνεχή επικοινωνία.